මල් කැකුළු

ඉරාකයෙන් සොයා ගත් වසර 2700ක් පැරණි මැටි පුවරුවකින් තමයි, අපස්මාරය ඇති කරන යක්ෂයාගේ රූපය සොයා ගෙන තියෙන්නේ. ඒ අනුව පුරාණ ඇසිරියානුවන් අපස්මාරය නමැති රෝගයට හේතුව මේ යක්ෂයාගේ බැල්ම වැටීම නිසා බව විශ්වාස කර ඇති බවයි, එයින් පෙනෙන්නේ. මෙය ඒ කාලයේ ඇසිරියානු වෛද්‍යවරුන්ට, රෝගවලට හේතු හා ඒවා හඳුනා ගැනීමටත්, ඒවාට ප්‍රතිකාර කිරීමට ඔවුන් පුහුණු කිරීමේදී යොදා ගත් සටහන් බවයි කියැවෙන්නේ.

වසර දශක දෙකකට පෙර, වර්තමාන ඉරාකයෙන් සොයා ගන්නා ලද ඇසිරියානු කීලාකාර අක්ෂර සඳහන් මැටි පුවරුවක තිබී මේ අපූරු යක්ෂ රූපය මතුකර ගැනීමට පුරාවිද්‍යා පර්යේෂකයකු වූ ආචාර්ය ටොරියල්ස් ප්‍රෑන්ක් ආබෝල් (Troels Prank Arboll) සමත් වී තියෙන්නේ ඩෙන්මාර්කයේ කෝපන්හේගන් විශ්ව විද්‍යාලයේදියි. මේ විස්මිත සොයා ගැනීම කර ඇත්තේ ඔහු ඒ කීලාකාර අක්ෂර කියවීමට කළ උත්සාහයකදීයි. එහි ඇතුළත් කරුණුවලට අදාළ රූපයක් තමා මෙසේ මතුවී ඇත්තේ.

මේ විස්මිත සිදු වීම සොයාගත් පර්යේෂක ආචාර්ය ආබෝල්

විද්‍යාඥයන් විශ්වාස කරන්නේ අතීතයේ භූත විද්‍යාවලින් රෝග සුවකිරීම බහුලව පැවතියත් මේ මැටි පුවරුවල සඳහන්ව ඇති දේ අනුව වෛද්‍ය විද්‍යාත්මක අතිනුත් කරුණු දක්වා ඇති බවයි.

මෙවැනි …

සමාජය පිළිගත් ජනප්‍රිය පුද්ගලයන්ට ආචාර්ය උපාධි පිරිනැමීම ශ්‍රී ලංකාවේ පමණක් නොව ලෝක විශ්ව විද්‍යාලවල සිරිතක්. එසේ නොවී තමා ම උපයා ගත් ආචාර්ය උපාධියක් ඇති කීර්තිමත් කලාකරුවෙක් අප අතර ඉන්නවා. ඒ අන්කිසිවකු නොව පසුගියදා අප අතරින් වයෝ වූ අපේ අසම සම කලාකරු, කලාසූරී, කලාකීර්ති ජයලත් මනෝරත්නයි. මනෝරත්නට කලින් දිවංගත මහගම සේකරත් ඒ හපන්කම කර තිබුණා. ආචාර්ය උපාධිය සඳහා සේකර නිබන්ධයක් කර අනුමත වී තිබුණත් ඔහුට මිය යනතුරුම ආචාර්ය උපාධිය පිරිනැමුණේ නැහැ. ඒ විතරක් නොවෙයි ඔහුට ඒ ආචාර්ය උපාධිය පිරිනැමුණේ ඔහුගේ මරණයෙන් වසර විසිපහකට පසුවයි. මා හිතන්නේ ඒකත් ලෝක වාර්තාවක්. ඒ අතින් අපේ අසම සම කලාකරුවා වාසනාවන්තයි. ඔහු මිය යනවිට එසේ ලබා ගත් ආචාර්ය උපාධි දෙකක් ම තිබුණා. ඒ ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්‍යාලයෙන් හා පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයෙන්.



මනෝ රංගනයට පිවිසියේ පාසල් වියේ දීමයි. ඒ පොරමඬුල්ල මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයේ සංගීත ගුරුවරයා වූ සුනිල් ශ්‍රියානන්දගේ මග පෙන්වීම යටතේයි.’අස්ස ගුඩුං’ නම් වූ ළමා නාට්‍යයේ ප්‍රධාන චරිතය රඟපා ඇරඹූ ඒ ගමන වේදිකා නාට්‍ය අසූවකටත් වැඩි ගණනක් දක්වා විහිදුණා. එයින් වේදිකා නාට්‍ය අටක් ඔහු විසින්ම රච…

මෙතෙක් වඳ වී ගිය ශාකයක් ලෙස සලකනු ලැබූ ශාකයක් හදිසියේ මතු වීම හේතුවෙන් මහනුවර අධිවේගී මාර්ගය දෙකඩ වී යන ලකුණු පහළ වී තියෙනවා. මේ තත්වය ඇති වි තිබෙන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ පරිසරවේදියකු වූ හිමේෂ් ඩිල්රුවන් ජයසිංහගේ හපන්කමක් නිසයි. මා මෙය හපන්කමක් ලෙස දකින්නේ අධිවේගී මාර්ගය තැනීමට අවසර දීමට පෙර මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය විසින් මේ ප්‍රදේශයේ පූර්ණ පරීක්ෂණයක් කර මේ මාර්ගය තැනීමෙන් පාරිසරික හානි කිසිවක් නැතැයි නිගමනය කර තිබූ නිසයි.

ඩිල්රුවන් වෘත්තියෙන් සිවිල් ඉංජිනේරුවෙක්. ඒත් අද පරිසර විද්‍යාඥයෙක්. තරුණ සත්වවේදීන්ගේ සංගමයට බැඳී එයින් ලත් දැකීම්වලින් පසුව ඔහු තේරුම් ගත්තා ඔහුගේ ඉදිරි ගමන් මග මේ අතට යොමු කළ යුතු බව. වාරිමාර්ග දෙපාර්තමේන්තුවෙන් අස්වෙලා ඔහු පරිසරවේදියකු වීම නිසා තමයි මේ සොයා ගැනීම කළ හැකි වුණේ.

පරිසර විද්‍යඥ ඩිල්රුවන් ජයසිංහ
ඩිල්රුවන් තම සොයා ගැනීම ගැන බීබීසී සිංහල සේවයට අදහස් පළ තිබුණේ මෙයෙමයි.

‘දැනට තනා ගෙන යන මහනුවර අධිවේගී මාර්ගයේ කඩවත ඉඳන් මීරිගමට යන කොටසේ දාරළුව ප්‍රදේශයේ දී තමයි, අපට මේ ශාකය මුණ ගැහුණේ. මේ ප්‍රදේශය ගැන කලින් තත්ව වාර්තාවක් කර බලා මාර්ගය තැනීමට මධ්‍යම පරිසර අධිකාරිය…

එංගලන්තයේ ස්ටැපර්ඩ්ෂයර්වල ස්ටෝක් ඔන් ට්‍රෙන්ට්වල උපන් හොලී ලෝන්ඩ්ස්ට උපදින කොට සුරතක් තිබුනෙ නෑ. ඇය උපන්නෙ දකුණු අත නැතිවයි. අවුරුදු 11ක් වෙනකම්ම ඇයට වැඩ කර ගන්න සිදුවුනේ වම් අතින් විතරයි. ඇයට මේක ලොකු ප්‍රශ්නයක් වුණා. ඒත් ඇය ගැන කනගාටු වුනේ නැහැ. තමාට පුළුවන් විදියට වම් අතින් ඔක්කොම වැඩ කර ගත්තා. ලියන්න ඉගෙන ගත්තා. පොතේ පතේ වැඩ කළා. දෑතින් කළයුතු වැඩට දකුණු අතේ අත්ල නැති කොටසත් සම්බන්ධ කරන ගෙන පාසලේ කටයුතු කොහොම හරි කර ගත්තා. පාසලේදී අත් තියෙන ළමයින්ගේ ඇස්වලට මේක ප්‍රශ්නයක් වුණා. ඔවුන් හිනා වුණා. ඇනුම්පද කිව්වා. පුංචි ඇගේ හිතට ඒ නිසා වේදනාවක් ඇති වුණා.

හොලී ඇගේ පියා වූ ස්ටීවන් ලෝන්ඩ්ස් සමඟ ‘හීරෝ ආම්’ අත සවි කළ පසු.
ඒත් දැන් ඒ ප්‍රශ්නය විසඳිලා. එකොළොස් හැවිරිදි වියේදි දැන් ඇයට බයොනික් අතක් ලැබිලා. පසුගිය අවුරුද්දේ සැප්තැම්බරයේදි තමයි, මේ විස්මිත අත සවි කළේ. ඇය තාමත් ඒ කෘත්‍රිම අතට හුරුවෙන්න හදනවා.

හැම එකකටම වම් අත පාවිච්චි කරලා වැඩ කර ගෙන ඉඳලා දකුණු අතින් වැඩ කරන එක මුලදි හොලීට ටිකක් අමාරු වුණා. ඒත් දැන් ඇයට ස්කිප් කරන්නට, බයිසිකලය හොඳින් පදින්නට, පිහියක් හෝ ගෑරුප්පුවක් පාවිච්චි කරන්…

අනාගත නානකාමරය කොයි වගේ වේවිද? එය රූපලාවන්‍යාගාරයක් වේවි. එහි ඇති මූණ බලන කන්නාඩිය ඔබේ සම ස්කෑන් කරාවි. ඔබට රුව වඩවන්නට උදවු වේවි. එහි ඇති ස්මාට් පාපිස්නාව ඔබේ බර බලා ඔබට සනීපාරක්ෂක උපදෙස් ‍දේවි. ටොයිලට් රෝල දමන්නත් රෙ‍ාබෝවෙක් ඒවි.

මේ වසරේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ලස් වේගාස්වල පැවැත්වෙන පාරිභෝගික ඉලෙක්ට්‍රොනික ප්‍රදර්ශනයේ දී ඔබට මේ අනාගත නානකාමරය දැක ගන්න පුළුවන්.

ඔබට තියෙන්නේ නාන කාමරයේ ඇති කන්නාඩිය ඉදිරියේ පෙනී සිටින්න විතරයි. කන්නාඩිය තමයි ඔබේ තොරතුරු පර්සෝ මෙවලමට දැනුම් දෙන්නේ. ඒ කුඩා මෙවලම තුළ රූපලාවන්‍යාගාරයක්ම තියෙනවා.

මෙන්න ඒ වෙළෙඳ ප්‍රදර්ශනයට ඇතුළත් වන නාන කාමර උපාංග අතුරින් කීපයක්.

මෙන්න අනාගත නාන කාමරය හැදෙන හැටි. නාන ගමන් සින්දු කියන ඇලෙක්සා ෂවරය, ඔබේ රුව වඩවන්න උදවු වෙන කන්නාඩිය, මේසය මත තබන නව රූපලාවන්‍යාගාරය, ස්මාට් ටොයිලට්, ස්මාට් පාපිස්නාව හා ටොයිලට් රෝල ‍ගේන රොබෝ.
ලෝරියල් පර්සෝ ස්මාට් ස්කින් කෙයාර් සිස්ටම් (L’Oreal ‘Perso’ smart skincare system)
ලෝරියල් පර්සෝ ස්මාට් ස්කින් කෙයාර් සිස්ටම් ආයතනය විසින් කෘත්‍රිම බුද්ධිය ‍භාවිත කර තනා ඇති, සෙ.මී. 16.5ක් විතර උස ඇති පර්සෝ මෙව…

පළමු වරට පරිගණක චිප් දෙකක් අතර දත්ත ටෙලිපෝටකරණයක් සිදු කරති.

එංගලන්තයේ බ්‍රිස්ටල් සරසවියත් ඩෙන්මාකයේ තාක්ෂණික විශ්ව විද්‍යාලයත් එක්ව ලොව පළමු වරට පරිගණක චිප් දෙකක් අතර ක්වොන්ටම් ටෙලිපෝටකරණයක් (quantum teleportation) සිදු කර ති‍යෙනවා. එක්සත් රාජධානියේත් ඩෙන්මාකයේත් භෙෳතික විද්‍යාඥයන් එක්ව කළ මේ පර්යේෂණයේදී භ‍ෙෳතිකව හෝ විද්‍යුත් ආකාරයට හෝ සම්බන්ධ නොවී එක් පරිගණක චිපයකින් තවත් ඒ හා සමාන චිපයකට දත්ත ඉබේ හුවමාරු වීමට සලස්වා ඇත. මේ නිසා ක්වොන්ටම් පරිගණකවලට හා ක්වොන්ටම් ඉන්ටර්නෙට් සඳහා නව දොරක් විවර වී තිබේ.


මේ ආකාරයේ ටෙලිපෝටකරණයකට මග පෑදී ඇත්තේ ක්වොන්ටම් සංඝට්ඨනය (quantum entanglement) නම් සංසිද්ධිය නිසයි. එහි දී අංශු දෙකක්,‍ ඒවා අතර ඇති සහසම්බන්ධය නිසා ඉතා දිගු දුරක් වුවද එකිනෙක අතර සන්නිවේදනය කිරීමට හැකියාවක් තියෙනවා. එක් අංශුවක ඇති ගතිලක්ෂණ වෙනස් කිරීමෙන් එසැණම එ් හේතුවෙන් අනෙක් අංශුවේ එම ලක්ෂණ ඉබේම වෙනස් වෙයි. ඒවා එකිනෙකට කෙතරම් දුරින් සිටියද එ්ක ප්‍රශ්නයක් වන්නේ නැහැ. එහි හරය වන්නේ එ්වා අතර තොරතුරු ටෙලිපෝටකරණයක් සිදු වීමයි.

න්‍යයාත්මකව බැලුවොත් මෙහිදී ක්වොන්ටම් ටෙලිපෝටකරණයට දුරෙහි සීම…

1.ලෝකයේ උසම කඳු ශිඛරය ලෙස සැලකෙන, 1953 දී එවරස්ට් කඳුමුදුන තරණය කළ ‍ලොව මුල් ම මිනිසා නවසීලන්ත ජාතික සර් එඩ්මන්ඩ් හිලරි බව.



2.කාන්තාවන්ට සර්වජනඡන්ද බලය දුන් ප්‍රථම රට නවසීලන්තය බව. (එසේ ඡන්ද බලය දුන් දෙවන රට ශ්‍රී ලංකාව බව.)

3.පරමාණුව බිඳීමට සමත් වූ ප්‍රථම විද්‍යාඥයා නවසීලන්ත ජාතික සර් අර්නස්ට් රදර්පර්ඩ්බව. එසේ ම ඒ අංශුවට ප්‍ර‍ොටෝනය කියා නම තැබුවේද ඔහු විසින් ම බව.

4. ජනගහනය අනුව වැඩිම ගොල්ප් ක්‍රීඩා පිටි ඇත්තේ නවසීලන්තයේ බව.

5. ජනගහනය අනුව වැඩිම බෝට්ටු ප්‍රමාණයක් ඇත්තේ නවසීලන්තයේ බව.

6. ජනගහනය අනුව වැඩිම කාර් ප්‍රමාණයක් ඇත්තේ නවසීලන්තයේ බව.

7. ජනගහනය අනුව වැඩිම ඔලිම්පික් රන් පදක්කම් දිනා ඇති රට නවසීලන්තය බව.

8. ලොව දිග ප්‍රමාණය අනුව එනම් මීටර් 1.5ක් වූ කුඩා ම ඩොල්පින් විශේෂය (හෙක්ටර්ගේ ඩොල්පින්) ඇත්තේ නවසීලන්ත‍ වෙරළ තීරයේ පමණක් බව.

9. ලොව පියෑඹිය නොහැකි ගිරා විශේෂය වූ කකාපෝ සිටින්නේ නවසීලන්තයේ පමණක් බව.

10. ලොව උරගයන් සිටියද සර්පයන්නැති එකම රට නවසීලන්තය බව.

11. නවසීලන්තයේ න්‍යෂ්ටික බලාගාර නැති බව.

12. මුහුදේ රළ පදින්නට ඇති දිගම මුහුදු වෙරළ ප්‍රමාණය වූ කි.මී 120ක් නවසීලන්තය සතුව ඇති …

පසුගිදා කොළඹදී පැවැත්වුණු උත්සවයක ආරම්භයේ දී ඇස් ඇදහිය නොහැකි සිදුවීමක් එය වාර්තා කරන්නට ආ මාධ්‍යවේදීනට දැක ගතහැකි වුණා. ඒ එහි ආගමික වතාවත් කරන්නට සහභාගිවූ ආ සාමනේර හිමිවරුන් දෙදෙනාගේ දර්ශනයයි. ඇරපු අතක් නෑ එක නමක් අනෙක් නමගෙන් වෙන් කර හඳුනා ගන්න බැහැ. ඒ විතරක් නෙවෙයි කට හඬත් එක වගෙයි. ඒත් ඒ දර්ශනය ඊට සහභාගි වූ සෙසු ප්‍රේක්ෂකයන්ට ප්‍රශ්නයක් වුණේ නෑ. ඊට හේතුව එහි සහභාගි වූ සියලුම දෙනා නිවුන්නු වීමයි. මාධ්‍යවේදීන් දුටු අපූර්වත්වය මුළු වැඩ සටහන පුරාම පැවතුණා. පිළිගැනීමේ පටන් එහි සියලුම කටයුතු, නිවේදනය, සංගීතය මෙහෙයවීම, නර්තනාංග ආදි හැම කටයුත්තක් ම කළේ නිවුන්නු. රැස්වීම් ශාලාව පිරී ඉතිරී ගොස් තිබුණේත් නිවුන්නුන්ගෙන්.

පූජ්‍ය පදියපැලැල්ලේ විපුලසාර හා සුුගතසාර හිමිවරුන්
උත්සවයට වැඩම කර සිටි පදියපැලැල්ලේ විපුලසාර හා සුුගතසාර යන තරුණ හිමිවරුන් එහිදී සඳහන් කළේ ඔවුන්ගේ මවට පවා ඔවුන්ව වෙන් කර හඳුනා ගත නොහැකි බවයි. ඔවුන් එක විට පැවිදි බිමට ඇතුළත්වී තිබෙන්නේ වයස අවුරුදු දහතුනේදියි. නිවුන් භික්ෂූන්වහන්සේලා ඉතා දුර්ලභ දැක්මක් නිසා තමන් වහන්සේලා එකම වැඩසටහනකදී දැකීමට බොහෝ දායකයන් කැමති බව එහිදී උන…

නවසීලන්තයේ දී මට හමු වුණා අරුම පුදුම පලතුරක්. ශ්‍රී ලංකාවේ සුපිරි වෙළඳ සැලකදී ඒ දුටු විට මට එතරම් පුදුමයක් ඒ තුළින් පෙනුනේ නැහැ. එහෙත් මෙහෙදි එය දුටුවාම කිවි පක්ෂියාට තරම්ම මගේ විශේෂ අවධානයක් ඊට යොමු වුණා. ඒ තමා කිවිපෲට් (kiwifruit). කිවියා තරම් කුඩා වුනත් ඒ පලතුර කිවියා තරම් ජනප්‍රියයි. කිවියාගේ පාටයි නමයි දෙකම පුංචි පලතුරට ආවේ කොහොමද? ඇයි මේකට කිවිපෲට් කියන්නේ මගේ ප්‍රශ්නය වුණා. පිළිතුර වුණේ පලතුරක් වගේ ම රසවත් කතන්දරයක්. මීට අවුරුදු එකසිය පහළොවකට ඉස්සර මෙහේ, මේ නවසීලන්තයේ වන්ගුනුයි බාලිකා විද්‍යාලයේ විදුහල්පතිනිය වූ මේරි ඉසබෙල් ප්‍රේසර් මැතිනියට චීනයේ තියෙන මිෂනාරි පාසල් පරීක්ෂා කරන්න යන්න සිදු වුණා. දැන් කාලේ වගේ නෙමෙයි ඒ කාලේ ගුවනින් යන්න බැරි නිසා නැවෙන් තමයි ඇය ගියේ. ටික කලක් ගතවුණු මේ සංචාරයෙන් පස්සේ ඇය පලතුරු ඇට වගයක් ගෙනාවා. ඒ පලතුරේ නම චීන බසින් යැං ටාවෝ. සියවස් ගානක් තිස්සේ චීනයේ වැවුණු මේ පලතුර නවසීලන්තයට ආවේ 1904 දියි. මේ පලතුර මුලින්ම වැවුවේ 1906දි වන්ගුනුයි ප්‍රදේශයේ හිටපු ඇලෙක්සැන්ඩර් ඇලිසන් නම් ගොවියෙක්. ඒ ගස්වල පලතුරු හටගත්තේ 1910දි. මේ පලතුරෙහි වූ ඇඹුල් මුසු මිහිර…

ළමා කාලයේ රුව හඳුනා සිටි සතා හැබැහින් දකින්න ගියෙමි

මීට වසර 70කට ඉස්සර අප පාසල් යන කාලේ අපේ හිතේ නොමැකෙන ලෙස ඇඳී තිබූ කුරුලු රුවක් තිබුණා. ඒ පුංචි පන්තිවල ඉගෙන ගන්න කාලේ කුරුල්ලකු අඳින්න කිව්වමත් අපි ඇන්දෙ ඒ කුරුල්ලවමයි. හැමදාම උදේ ඉස්කෝලෙ යන්න සපත්තු පොලිෂ් කරන කොට ඒ ටින් එකේ තිබී අපේ ඇස ගැටුණු ඒ කුරුල්ලා තමා කිවි. හොට දිග ඒ පුංචි කුරුලු රූපය වැටි සේයාවක් (silhouette) වුවත්, එය පුංචි අපට පෙනුනේ යමක් සොයමින් යන පණ ඇති කුරුල්ලකු වගෙයි. ඒ නිසා කිවිගේ ‘සොයා යාමේ ආසාව’ ළමා අප තුළත් ඇති වුණා. එය අපේ ඉගෙනීමටත් රුකුලක් වුණා. ඒ සමගම සතාව හැබැහින් දැක ගැනීමේ ආසාවකුත් පුංචි කාලෙදිම මා තුළත් ඇති වුණා. ඒත් ඒ ආසාව ඉටු කර ගන්න ඉක්මනින් ලැබුණේ නැහැ. වසර හැත්තෑවකට පස්සේ මං මේ ගැන මගේ පොඩි පුතු වජිරට කීවේ නවසීලන්තයට ආවමයි.

‘කිවි බලන්න පහසුවෙන් පුලුවන් ෆන්ගරේ  කෞතුකාගාරයෙහි කිවි හවුස් එකේදි. අපි එහි යමු.’ ඔහු කිවා.

ඒ අනුව මගේ නවසීලන්ත චාරිකාවේ දී ෆන්ගරේ ගිය අතර අපට ඒ කෞතුකාගාරයට ගොඩවීමටද අවස්ථාව ලැබුණා. එහි ඉදිරිපිට වාහනය ගාල් කරද්දී අපූරු වාහන රඳවන තැනක් මගේ ඇස ගැටුණා. එහි තිබුණේ අමුතු රෝද රටාවක්. මගේ…