මල් කැකුළු

තෙත්සුජන් ජපන් සෙන් දහම වෙනුවෙන් කැප වූ අයෙක්. ඔහු තීරණය කළා, සූත්‍ර ජපන් බසින් පළ කරන්නට. ඒ වන විට සූත්‍ර පැවතියේ චීන බසින් පමණයි. එකල මේ පොත් සැකසීමට සිදු වූයේ ලී අච්චු අතින් කපලා එකින් එක අතින්ම තින්ත යොදා මුද්‍රණය කිරීමෙන්. ඔහු තීරණය කළා එයින් පිටපත් හත් දහසක් මුද්‍රණය කරන්න. ඒ කාලේ හැටියට එය අති දැවැන්ත කාර්යයක්.


මේ කටයුත්ත සඳහා තෙන්සුජන් ගමින් ගමට යමින් දානපතියන්ගෙන් මුදල් රැස් කළා. ඔහුගේ කාර්යය ගැන පැහැදුණු කීප දෙනෙක් රන්කාසි සිය ගණණක් දුන්නා. ඒත් වැඩිපුර ලැබුණේ සුළු කාසි වර්ගයි. ඒත් ඔහු ඒ හැම දෙනාටම එකම විධියට සලකලා පිං දුන්නා. වසර 10ක් ගත වෙන කොට ඔහුට ඔහුගේ කාර්යය අරඹන්නට අවශ්‍ය මුදල් ප්‍රමාණය ලැබී තිබුණා.

ඒත් ඒ වන විට උජී ගංගාව පිටාර ගලලා මිනිසුන් දහස් ගණනින් අනාථ වුණා. ඒ එක්කම සාගතයක් ආවා. තෙත්සුජන් තමන් පොත් පළ කරන්න කියලා එකතු කරපු මුදල් ඒ අසරණ මිනිසුන් කුස ගින්නෙන් මුදවා ගන්න යෙදෙව්වා. ඊට පස්සේ ඔහු යළිත් මුදල් රැස් කරන්න පටන් ගත්තා.

තවත් වසර කීපයක් ගත වුණා. රටපුරා වසංගතයක් පැතිරුණා. තෙත්සුජන් තමන් ඒ වන විට රැස් කර කළ මුදල් සියල්ල අසරණ මිනිසුන්ගේ පිහිටට යෙදව්වා.

තුන් වැන…

ඩයිනොසෝරසයන් දැවැන්ත සතුන් ලෙස ගොඩබිම ජය ගෙන සිටියා පමණක් නොව පසුව කුරුල්ලන් ලෙස පරිණාමය වෙමින් අහසත් ජය ගත්තා. ඔවුන් ආපසු ජලයට ගිහින් එහෙත් තම ආධිපත්‍යය පැතිරවූ බවක් දැන් විද්‍යාඥයන් විසින් හෙළිකර ගෙන තියෙනවා.

මෙතෙක් කල් අප දැන සිටියේ ඩයිනෝසරයන් ගොඩ බිම විසූ දැවැන්ත සතුන් පිරිසක් පමණක් බවයි. ඒත් මෑත දී සහරා කාන්තාරයේදී මතු කර ගත් ඩයිනොසෝරයා නිසා දිය යට සැරිසැරූ දැවැන්තයකුත් උන්නු බව දැන් හෙළි වෙලා තියෙනවා. මේ ඩයින‍ො‍සෝරයා නම් කර තියෙන්නෙ ස්පයිනොසෝරස් ඊජිප්ටියාකුස් (Spinosaurus aegyptiacus) කියලයි. පැතලි වලිගයක් සහිත මේ දැවැන්තයා උගේ ජීවිතයෙන් වැඩි කාලයක් ගත කරලා තියෙන්නෙ දිය යටයි. ඒ වගේ ම ඌ ආහාර සොයා ගංගාවල ජලයේත් කිමි‍‍‍ඳ‍ෙන්නට හුරුවෙලා ඉඳලා තියෙනවා.

ස්පිනොසෝරසයන් දැති මෝරුන් රංචුවක් දඩයම් කරන අයුරු  ත්‍රිමාන රූපයකින් නිරූපණය කර ඇති අන්දම.
මේ වර්ගයේ ඩයිනොසෝරයකු හොඳින් වැඩුණු කල දිගින් අඩි 50ක් හා බරින් ටොන් 20ක් විතර වෙන බවයි කියන්නෙ. ඒ සතකුගේ වල්ගයක කොටසක් පොසිලයක් ලෙස හමුවෙලා තියෙනවා, මොරොක්කෝවෙදි. ඒ කරුණු විශ්ලේෂණයේ දී හෙළිදරවු වෙලා තියෙනවා, ඒ අත්භුත සත්වයා ජලයේ පිහිනා ගිය බව. මේ …

2020 අප්‍රේල් 18 වැනිදා බටහිර තායිලන්තයේ කාංචනබරිවල දී තුවාල වුණු කෑ‍ඳැත්තකු වනජීවී නිලධාරින්ට හමුවුණා. ඇත්තටම ඌ කුරුල්ලෙක් නෙමෙයි කිරිල්ලියක්. ඒ කියන්නේ කෑඳැත්තියක්. කැඩුණු හොටක් හා බිඳුණු අත්තටුවක් සහිතව කැළේ වැටිලා හිටිය මේ කෑඳැත්තියට පියාඹන්නවත් කෑ කන්නවත් පුළුවන්කමක් තිබුණෙ නැහැ. ඔවුන් ඇයට ‘කොකෝ’ කියලා නමකුත් දාල තියෙනවා.

මේ කෑදැත්තිය කැළේ වැටිලා ඉඳලා වනජීවී නිලධාරින්ට හමු වන විට හොටේ මේ කොටස තිබුණේ නැහැ.
වනජීවී නිලධාරින් දන්නෙ නැහැ මේ කිරිල්ලියට තුවාල වුණේ කොහොමද කියලා. ඇත්දළ සොයා යන්නන්ගේ හෝ දඩයක්කාරයකුගේ වෙඩි පහරකට ලක්වෙලා තුවාල වෙන්න ඇති කියලයි ඔවුන් හිතන්නෙ. මරණාසන්න තත්වයේ උන් කිරිල්ලියට සාත්තුසප්පායම් කරල යථාතත්වයට පත් කළත් කැඩුණු හොටටත් හා බිඳුණු අත්තටුවටත් කළ හැකි දෙයක් තිබුණේ නැහැ.

මේ සුවපත් කිරීමට වෙහෙසෙන වනජීවී නිලධාරින් හා පශු වෛද්‍ය නිලධාරින් මේ කිරිල්ලිය වැටිලා හිටිය කැළෑව පීරුවා ඇගේ කැඩුණු හොටේ කෑල්ල සොයා ගන්න. ඒත් බැරි වුණා. ඒ කෑල්ල තිබුණා නම් ඇගේ හොටට ඒ කොටස සැත්කමකින් බද්ධ කරන්න තිබුණා. ඒ කොටස නැතිව ඇයට කෑම කිසිවක් කන්න බැහැ. ඒ නිසා ඔවුන් කල්පනා කළා ත්‍රිමාන ම…

මේකට සියවසේ උපන් දිනය කීවොත් නිවැරදියි! මෙහෙම උපන්දිනයක් සමරන්න අවස්ථාවත් ආයෙත් කාටවත් ලැබෙන එකක් නෑ. මේක ඒ තරම් අපූරු සිදුවීම්වලින් ගහන උපන්දිනයක්!

ඔහුගේ නම ටොම් මුවර්. කපිතන් තෝමස් මුවර්. දෙවැනි ලෝක සංග්‍රාමයේ දී රාජකීය ගුවන් හමුදාවේ සේවය කළ කපිතන්වරයෙක්. ඔහු වාසය කරන්නේ එංගලන්තයේ බෙඩ්ෆෝඩ්ෂයර්හි මාස්ටන් මොරිටේන්වලයි. 2020 අප්‍රේල් 30 වැනිදාට ඔහු සිය ජීවිතයේ 100 වැනි සැතැපුම් කනුව පහු කරනවා. ඔහු සිය 100 වැනි උපන්දිනය අමුතු විධියකට සමරන්න කල්පනා කළා. ඒ තමාගේ ගෙමිදුලේ සක්මන් වාර 100ක් සම්පූර්ණ කරන්නයි. පාදයක ආබාධයක් නිසා ඇවිදීමට අපහසුව ගෙදරට සීමා වී සිටින ඔහු මෙසේ තීරණයක් ගැනීම පවුලේ අයගේ විතරක් නෙවෙයි දන්නා හඳුනන හැමදෙනාගේම මවිතයට හේතු වුණා.

කර්නල් ටොම්, සිය වැනි උපන්දිනය වෙනුවෙන්  එලිසැබත් මහ රැජිනගෙන් ලැබුණු සුබපැතුම සමග.
මහ රැජින එවූ සුබපැතුම. ‘ඔබ අද, 2020 අප්‍රේල් 30 වැනිදා,   ඔබේ සිය වැනි උපන්දිනය සමරන බව දැන මම මහත් සතුටට පත් වුණෙමි.  ජාතික ‍සෞඛ්‍ය විද්‍යායතනය වෙනුවෙන් ආධාර එක්රැස් කිරීමට  ඔබ ගත් උත්සාහය ගැන අසන්නට ලැබීමෙන්  මම මහත් ප්‍රසාදයට පත් වූයෙමි.  මේ සුවිශේෂ අවස්ථාවට මගේ ප්‍රසා…

මීට හරියටම වසර 55කට පෙර සිළුමිණ පත්‍රයේ කර්තෘ පදවියට පත් ඇස්. සුබසිංහ මහතා ඉන් පසුව දිනමිණ, නවයුගය, සතුට, මිහිර හා ලංකාදීප පත්‍රවල කර්තෘ පදවි දරා මීට වසර 15කට පෙර පෙබරවාරි 3 වැනිදා ජීවිතයෙන් සමුගත්තේය. ඒ මහතාගේ 88 වැනි ජන්ම දිනය යෙදී තිබුණේ 2020 මාර්තු 5 වැනිදාටය. එදින ඔහු ගැන ‘ලංකාදීප’ පුවත්පතේ විශේෂ අනුස්මරණ ලිපියක් පළ විය. එය ලියා තිබුණේ සරසවිය සංස්කාරකවරයකු වූ ඒ. ඩී. රන්ජිත් කුමාර විසිනි. මෙය මෙසේ පළ කෙරෙන්නේ ගුරු උපහාරයක් ලෙසිනි. (මේ සමග පළ වන ඡායාරූප ලංකාදීපයේ විශේෂාංගයේ තිබූ ඒවා නොවේ. අප විසින් එක් කරන ලද ඒවාය.)

පත්‍ර කලාවට පිවිසෙන පුද්ගලයන්ගේ ජීවිත බොහෝ විට ආලෝකවත් වන්නේ හෝ අඳුරු වන්නේ ඔවුන් අනුගමනය කරන ක්‍රියාපිළිවෙත අනුව වුව ද එයට දෛවය ද බලනොපාන්නේ නොවේ යයි විශ්වාසයක් සුබසිංහ මහතාගේ තිබුණි. 1953 වර්ෂයේ ලේක්හවුස් ආයතනයේ ජනතා කර්තෘ මණ්ඩලයට බැඳෙන විට ඔහු වයස අවුරුදු 21ක තරුණයෙකි. 1965 වසරේ සිළුමිණ කර්තෘ මීමන ප්‍රේමතිලක මහතාගේ අභාවයෙන් පසු 1965 වසරේ ඇස්. සුබසිංහ මහතා කර්තෘ පදවියට පත්විය. ඒ පිළිබඳව සුබසිංහයන් මෙසේ ලියා තිබුණි. (උපුටනය – සිළුමිණ ස්වර්ණ ජයන්ති අතිරේකය - 1980 මාර්ත…

‘සති අග අරුණ’ පුවත්පතට ලිපියක් ලියමින් අපේ මිතුරු දයා ලංකාපුර ‘වසර 49කට පෙර කිරිබත වෙනුවට මළබත කෑ සිංහල අවුරුද්දක්’ යනුවෙන් මතකය අවුස්සන අපූරු ලිපියක් ලියා තිබුණා. දයා ඒ ලිපිය ලියා තිබුණේ ’71 ජවිපෙ කැරැල්ල’ සමයේ සිංහල අවුරුද්ද ගැනය. එසේ ම මෙවර ද අපේ සිංහල අලුත් අවුරුද්දට ඒ ඉරණම ම අත්වන බවට ඔහු පළ කළ ඉඟිය ද ඒ අයුරින් ම ඉටු වුණා. ඒ ලිපියට යෙදූ සිරස්තලය පාඨක ආකර්ෂණය උපරිම ලෙස ලබා ගැනීමට හැකි නිර්මාණශීලී එකක්. දයා කවදත් එවැනි සිරස්තලයක් යෙදිය හැකි වන සේ නව මානයකින් පුවත්පත් වි‍ශේෂාංග ලිවීමට දක්ෂයෙක්.

රෝහණ විජේවීර
ඔහු එහි දී අවස්ථා දෙකකදී අපට සිංහල අවුරුද්ද මග හැරුණු අයුරු සිහිපත් කරනවා. එකක් 1942 අප්‍රේල් 5 වැනිදා ජපනුන් කොළඹට බෝම්බ හෙළූ අවස්ථාවයි. ඒ අප බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක්ව පැවති කාලේ, දෙවැනි ලෝක යුද්ධයේ එක් අදියරක දී මෙරට සිටි බ්‍රිතාන්‍ය රාජකීය ගුවන්හමුදාව එල්ල කර ගෙන දියත් කළ එකක්. ඉන් බියට පත් සිංහල ජනයා විශාල වශයෙන් කොළඹ නගරය අතහැර රට තුළට ගියා. ඒ නිසා ප්‍රධාන විදුහල් පවා ගම්පහ මිනුවන්ගොඩ ආදී ප්‍රදේශවලට ගෙන යාමට සිදු වුණා. වැඩි දෙනකු මහනුවර ප්‍රදේශයේ පදිංචියට ගියා. යුද්ධය අවසන…