මෙවර නවසීලන්ත සංචාරයේ දී අප මුලින්ම ගියේ නවසීලන්තයේ සොබාදහමේ අසිරිය ලෙසින් සැලකිය හැකි වනස්පති දැක බලා ගන්නටයි.
2
වසර 2500 ක් පැරණි වනස්පති සොයා නැගෙනහිර ලෝකාන්තයට!
මල් කැකුළු සහෘදයන්ට 2015 වසර වාසනාවන්ත එකක් වේවායි පතමින් මෙසේ අප ඔබ අමතන්නේ නවසීලන්තයේ සිටයි. සෑම වසරකම අලූත් අවුරුද්දේ උදාව ජනවාරි පළමු වන දා හිරු උදාවත් සමග මුලින් ම අත් විඳින්නට ලැබෙන්නේ නවසීලන්ත වාසීන්ටයි. මේ වසරේ ඒ වාසනාව අත් විඳින්නට මටත් අවස්ථාව ලැබුණා. මේ අලූත් අවුරුදු උදාව නරඹන්නට නවසීලන්තයේ නැගෙනහිර වෙරළේ නිකේතන කරා යන්නට ඇතැම් අය පුරුදු වී සිටිනවා. මීට වසර 15කට පෙර 1999 වසර අවසාන දිනයේ දී ලෝකයේ නන් දෙසින් ජනයා නව සහස‍්‍රයේ උදාව සමරන්නට නවසීලන්තයට ඇදී ආවා අපට මතකයි. අපට ඔවුන් හා එක් වන්නට එදා නොලැබුණත් මෙවර අලූත් අවුරුද්දක උදාව මුලින් ම නරඹන පිරිස අතරට එක් වන්නට ලැබීම සතුටක්.
මෙවර නවසීලන්ත සංචාරයේ දී අප මුලින්ම ගියේ නවසීලන්තයේ සොබාදහමේ අසිරිය ලෙසින් සැලකිය හැකි වනස්පති දැක බලා ගන්නටයි.
මෙවර නවසීලන්ත සංචාරයේ දී අප මුලින්ම ගියේ නවසීලන්තයේ සොබාදහමේ අසිරිය ලෙසින් සැලකිය හැකි වනස්පති දැක බලා ගන්නටයි.
විස්මිත බයිසිකලයක්! පාසල් ගෙනියන බෑග් එකක දමා ගෙන යන්නත් පුලූවන්!
අකුළන බයිසිකලයක් කීවාම අලූත් දෙයක් නෙවෙයිx ඒත් විදුලි බැටරි බලයෙන් දුවන ඒ වගේ ම අකුළලා අතේ ගෙන යන මල්ලකට දා ගන්න පුලූවන් බයිසිකලයක් කීවාම අලූත් දෙයක්.
ඒක හඳුන්වා දීල තියෙන්නේ ‘ඉම්පොසිබල් බයික්’ (Impossible bike) කියලයි. ඒකෙ තේරුම ‘විය නොහැකි බයිසිකලයක්’ යන්නයි.
මේ ‘ඉම්පොසිබල් බයිසිකලය’ට පැයට කි.මී. 20ක (පැ.සැ.12.5ක) වේගයකින් ගියෑකි. වරක් බැටරිය ආරෝපණය කළා ම මිනිත්තු 45ක කාලයකින් යා හැකි දුරක් යන්න පුලූවන්.
ඒ බයිසිකලයට කි.ග්රෑම් 85ක බර කෙනෙකු වුනත් ඔසවා ගෙන යන්නත් පුලූවන්.
මේ අපූරු බයිසිකලයට මුදල් ආයෝජනය සඳහා නිර්මාණකරුවා ‘කික්ස්ටාටර්’ වෙබ් අඩවියේ සහය පැතුවා. ඔවුන් ඒ බයිසිකලයේ ප‍්‍රමාණය හා බර ගැන නොකීවත් බැලූ බැල්මට එය සැහැල්ලූ එකක් බව කිව හැකියි.
ඒක හඳුන්වා දීල තියෙන්නේ ‘ඉම්පොසිබල් බයික්’ (Impossible bike) කියලයි. ඒකෙ තේරුම ‘විය නොහැකි බයිසිකලයක්’ යන්නයි.
මේ ‘ඉම්පොසිබල් බයිසිකලය’ට පැයට කි.මී. 20ක (පැ.සැ.12.5ක) වේගයකින් ගියෑකි. වරක් බැටරිය ආරෝපණය කළා ම මිනිත්තු 45ක කාලයකින් යා හැකි දුරක් යන්න පුලූවන්.
ඒ බයිසිකලයට කි.ග්රෑම් 85ක බර කෙනෙකු වුනත් ඔසවා ගෙන යන්නත් පුලූවන්.
මේ අපූරු බයිසිකලයට මුදල් ආයෝජනය සඳහා නිර්මාණකරුවා ‘කික්ස්ටාටර්’ වෙබ් අඩවියේ සහය පැතුවා. ඔවුන් ඒ බයිසිකලයේ ප‍්‍රමාණය හා බර ගැන නොකීවත් බැලූ බැල්මට එය සැහැල්ලූ එකක් බව කිව හැකියි.
මේ පින්තූරයේ දැක්වෙන ඉම්පොසිබල් බයිසිකලය චීනයේ බෙයිජිං නගරයේ ඉම්පොසිබල් ටෙක්නොලොජී ආයතනයේ නව නිපැයුමක්
දුර සිටින කෙනකුගේ කටහඬට සවන් දිය හැකි සුපිරි බලයක් ඇති මෙවලමක්!
සෙනග පිරුණු ඝෝෂාකාරී පරිසරයක, ඈත සිට කතා කරන ඔබේ යාළුවකු, ඈත සිට කියන දෙයක් ඔබට සිටි තැන ම සිට, වෙනත් කටහඬ අතරින් තෝරා බේරා අසා ගන්නට ලැබෙනවා නම් එය ඔබේ සතුටට හේතු වෙනවා ඇති.
දැන් සැලසුම්කරුවකු ඒ සඳහා අපූරු උපකරණයක් සැලසුම් කරල තියෙනවා. තව වසරකින් හෝ දෙකකින් ඒක වෙළඳ පොළට ඒවි.
මේ අපූරු උපකරණය විශේෂයෙන් ම ප‍්‍රසිද්ධ ස්ථානවල සෙනග අතර ගැවසෙන පොලිස් නිලධාරිනට අපරාධ වැළැක්වීමේ කටයුතුවටලත් ප‍්‍රයෝජනවත් වේවි.
ඇමරිකාවේ කලිෆෝනියාවේ ආගෝඩිසයින් ආයතනයේ මාක් රොල්ස්ටන් කියන්නේ අනිත් අයට නොදැනෙන්නට ඈත සිටින අයකුගේ කතාවට ඇහුම්කන් දිය හැකි ‘සුපිරි ඇසීමේ බලයක්’ සහිත උපකරණයක් පලඳින්නට අනාගතයේ දී අප කාටත් ලැබෙන බවයි.
දැන් සැලසුම්කරුවකු ඒ සඳහා අපූරු උපකරණයක් සැලසුම් කරල තියෙනවා. තව වසරකින් හෝ දෙකකින් ඒක වෙළඳ පොළට ඒවි.
මේ අපූරු උපකරණය විශේෂයෙන් ම ප‍්‍රසිද්ධ ස්ථානවල සෙනග අතර ගැවසෙන පොලිස් නිලධාරිනට අපරාධ වැළැක්වීමේ කටයුතුවටලත් ප‍්‍රයෝජනවත් වේවි.
ඇමරිකාවේ කලිෆෝනියාවේ ආගෝඩිසයින් ආයතනයේ මාක් රොල්ස්ටන් කියන්නේ අනිත් අයට නොදැනෙන්නට ඈත සිටින අයකුගේ කතාවට ඇහුම්කන් දිය හැකි ‘සුපිරි ඇසීමේ බලයක්’ සහිත උපකරණයක් පලඳින්නට අනාගතයේ දී අප කාටත් ලැබෙන බවයි.
අනාගතයේ දී අපට පලඳින්නට ලැබෙන ‘සුපිරි ඇසීමේ බලයක්’ සහිත උපකරණය ‘ලාලාලා‘ පලඳින අයුරු. අවට සියලූම ශබ්ද වළක්වා තමන්ට අවශ්‍ය ශබ්දය පමණක් හොඳින් ඇසෙන සේ මේ සුපිරි ශ‍්‍රවණාධාරය ඒ සඳහා සුසර කළ හැකියි.
ලෝකයේ වැඩියෙන් මිලට විකුණුණු පොත! 18 වැනි සියවසට අයත් කුරුලු පොතක්!
ලෝකයේ වෙන්දේසියක දී වැඩි ම වටිනාකමක් ලැබූ පොත ලෙස සැලකන්නේ ලියනාඩෝ ඩාවින්චිගේ ‘කෝඩෙක්ට් ලීෙසෙස්ටර්’ යනුවෙන් හැඳින්වෙන අතින් ලියූ සටහන් පොතකටයි. එකම එකක් පමණක් ඇති එය වෙන්දේසියක දී අලෙවි වී ඇත්තේ ඩොලර් මිලියන 30.8ක් වැනි මුදලකටයි.
ඒ වගේ ම එංගලන්තයේ රජුගේ බලය සීමා කිරීම සඳහා අතීතයේ ප‍්‍රභූන් ගෙන ආ ‘මැග්නා කාට’ ප‍්‍රඥප්තියේ පැරණි පිටපතක් ද ඇමරිකාවේ මුලින්ම මුද්‍රණය කළ පොත වූ ලෝකයේ ඉපැරණි බයිබලයක් හා යාඥා පොතක් ද මිලෙන් වැඩිම පොත් අතරට අයත් වෙනවා.
ඒ වගේ ම එංගලන්තයේ රජුගේ බලය සීමා කිරීම සඳහා අතීතයේ ප‍්‍රභූන් ගෙන ආ ‘මැග්නා කාට’ ප‍්‍රඥප්තියේ පැරණි පිටපතක් ද ඇමරිකාවේ මුලින්ම මුද්‍රණය කළ පොත වූ ලෝකයේ ඉපැරණි බයිබලයක් හා යාඥා පොතක් ද මිලෙන් වැඩිම පොත් අතරට අයත් වෙනවා.
අප දන්න අපේ දිවෙහි ‘රස සිතියම’ වැරදියි! විද්‍යාඥයන්ගේ නව සොයා ගැනීමක්!
අපි කුඩා කාලයේ දී පාසලේ දී ඉගෙන ගත්තේ දිවෙහි රස හඳුනන තැන් ඇති බවයි. ලුණු රස, තිත්ත රස, ඇඹුල් රස, පැණි හෝ මිහිරි රස වර්ග හඳුනා ගත හැකි විශේෂ තැන් දිවෙහි තියෙන බවයි.
ඒත් දැන් විද්‍යාඥයන් සොයාගෙන තියෙනවා, ඒ සිතියම මුළුමනින් ම වැරදි බව. දිවෙහි ඇති දහස් ගණනක් වූ සංවේදකවලට වෙනසක් නැතිව ඕනෑම රසයක් හසුකර ගන්න පුළුවන් කියලයි, ඒ විද්‍යාඥයන් කියන්නේ. ඔවුන් කියන විධියට දිවෙහි සංවේදකවලින් අල්ලා ගන්නා ඕනෑම රසයක් ඒ කුමන රසයක් දැයි හඳුනා ගනු ලබන්නේ මොළයේ ඇති සෛලවලින්.
කොලම්බියා විශ්ව විද්‍යාලයේ විද්‍යාඥයන් කියන විධියට රස හඳුනා ගන්නේ දිවෙන් නෙමෙයි, මොළයෙන්.
උඩුගුවනේ සිට බලන විට පෙනෙන අපේ පොළොවේ පැහැදිලිම දසුන මෙන්න!
සමහර විට ඔබ කොතෙකුත් ඇති උඩුගුවනේ සිට පොළොව පෙනෙන හැටි. ඒත් මේ තරම් පැහැදිලි පින්තූරයක් නම් කොහොත් ම දැකලා නැතුව ඇති.
මේ අපූරු රූප පෙළ සකසා ඇත්තේ රුසියානු කාලගුණ චන්ද්‍රිකාවකින් ලැබුණු පිළිබිඹු උදවු කර ගෙනයි. අපේ මහ පොළොවේ අර්ධගෝල දෙකත් සමස්ත පෘථිවියමත් වශයෙන් මේ රූප රාමු ගොනු කර තියෙනවා.
මේ රූප සකසා ඇත්තේ අද පවතින අති නවීන පරිගණක තාක්ෂණය යොදා ගෙනයි.
මේ රූප සකසා ඇත්තේ අද පවතින අති නවීන පරිගණක තාක්ෂණය යොදා ගෙනයි.
කැනඩාවේ වික්ටෝරියා විශ්ව විද්‍යාලයේ ජේම්ස් ටිර්විට්-ඩ්‍රේක් (James Tyrwhitt-Drake) තමයි මේ අපූරු රූප පෙළ ඇතුළත් වීඩියෝව සකස් කර ඇත්තේ. හිරු පායා හිරු රැස් පෘථිවිය සිසාරා යද්දී පෙනෙන විදියටයි මෙහි පටිගත කිරීම් කර ඇත්තේ.
ආහාර විෂවීම් නවතාලන්න පෙකණියෙන් පිළියම් - අලූත්ම පර්යේෂණයකින් හෙළිවෙයි!
අපේ පෙකණියේ හෙවත් ‘බුරියේ’ බැක්ටීරියා ලක්ෂ ගණනක් ඉන්නා බව අප කලින් කීවා, සමහර විට ඔබට මතක ඇති. මේ ඒ ගැන කළ තවත් පර්යේෂණයක තොරතුරුවලින් බිඳක්.
බැක්ටීරියා පවුලට අයත් සිය ගණනක් බැක්ටීරියා වර්ග තියෙනවා. ඒ අතරින් සමහර බැක්ටීරියා වර්ග අපේ සිරුරට ඉතාමත් හානිකර තත්වයක් ඇති කරනවා. ආහාර විෂවීම් හා අසාත්මිකතා ඇති කරනවා. ඒ හතුරු බැක්ටිරියා අතර සිටින ඇතැම් බැක්ටීරියා වර්ගවලින් සිරුරට විශාල සහනයක් සැලසෙනවා. ඒවා මිතුරු බැක්ටීරියා ලෙස හඳුන්වන්න පුළුවන්. මේ දෙකට ම නැති බැක්ටීරියා වර්ගත් තියෙනවා.
ක්ලොස්ටී‍්‍රඩියා නම් බැක්ටීරියා පවුලට බැක්ටිරියා විශේෂ අතරින් කෝථය හෙවත් මංශ කුණු වීම, පිටගැස්ම, නොයෙක් ආකාරයේ මාරක ආහාර විෂවීම්, පමණක් නොව රෝහල්වල ආසදනයන් පවා ඇති කරනවා. ඒ බැක්ටීරියාව හැඳින්වෙන්නේ ක්ලොස්ටී‍්‍රඩියම් ඩිෆිසිලි (Clostridium difficile) කියායි.
බැක්ටීරියා පවුලට අයත් සිය ගණනක් බැක්ටීරියා වර්ග තියෙනවා. ඒ අතරින් සමහර බැක්ටීරියා වර්ග අපේ සිරුරට ඉතාමත් හානිකර තත්වයක් ඇති කරනවා. ආහාර විෂවීම් හා අසාත්මිකතා ඇති කරනවා. ඒ හතුරු බැක්ටිරියා අතර සිටින ඇතැම් බැක්ටීරියා වර්ගවලින් සිරුරට විශාල සහනයක් සැලසෙනවා. ඒවා මිතුරු බැක්ටීරියා ලෙස හඳුන්වන්න පුළුවන්. මේ දෙකට ම නැති බැක්ටීරියා වර්ගත් තියෙනවා.
ක්ලොස්ටී‍්‍රඩියා නම් බැක්ටීරියා පවුලට බැක්ටිරියා විශේෂ අතරින් කෝථය හෙවත් මංශ කුණු වීම, පිටගැස්ම, නොයෙක් ආකාරයේ මාරක ආහාර විෂවීම්, පමණක් නොව රෝහල්වල ආසදනයන් පවා ඇති කරනවා. ඒ බැක්ටීරියාව හැඳින්වෙන්නේ ක්ලොස්ටී‍්‍රඩියම් ඩිෆිසිලි (Clostridium difficile) කියායි.
පර්යේෂකයන් පවසන ආකාරයට අනුව පෙකණියෙහි එක් රැුස් ව ඇති බැක්ටීරියාවලින් ආහාර අසාත්මිකවීම් හා විෂවීම්වලට පිළියම් යෙදිය හැකියි.
ජෝර්දානයෙන් හමුවූ ගුවනට විතරක් පෙනෙන ‘යෝධ වළලු’වල අබිරහස කුමක් ද?
ජොර්දානයේ තැනින් තැන විසිරුණු යෝධ වළලු විශේෂයක් තියෙනවා. ඒවා ඉහළ අහසේ සිට හෝ චන්ද්‍රිකාවක සිට විතරයි කව හැටියට හරියට පැහැදිලිව දැක ගන්න පුළුවන්.
ඒවා හැඳින්වෙන්නේ ‘යෝධ වෘත්ත’ (Big Circles) හෙවත් ‘යෝධ වළලු’ කියායි. ඒවායේ විෂ්කම්භය අඩි 720ත් 1.490ත් (මීටර 220ත් මීටර 455ත්) අතර වෙනවා කියලයි සඳහන් වෙන්නෙ. ඒවා කොයිතරම් විශාල ද කියලා එයින්ම හිතා ගන්න පුළුවන්.
ඒ වළලු කීපයක් මුලින්ම ගුවනින් දැක ඇත්තේ 1920 ගණන්වලදියි. ඊට පස්සේ 1930, 1953 හා 2002 දී ගුවනින් කළ මැනුම් කටයුතුවල දී ඒවායේ පිහිටීම් විතරක් නෙවෙයි, ප‍්‍රමාණයන් හා හැඩයන් ආදියත් ඉතා නිවැරදිව ගණනය කරනු ලැබුවා.
පසුගියදා බටහිර ඕස්ටේ‍්‍රලියාවෙන් ගිය පුරාවිද්‍යාඥයන් පිරිසක් ඒවා ගැන නව අධ්‍යයනයක් කළා. ඔවුන් ඒවා ගැන වාර්තාවක් සකස් කර තියෙනවා. මුලින්ම ඔවුන්ගේ විමසුමට ලක් වුණේ ජොර්දානයේ වළලුයි. ඒවා 12ක් ලෙස හඳුනා ගෙන තියෙනවා.
මෑතදී සිරියාවේත් වළලු වගයක් හඳුනා ගෙන ඇති අතර ඔවුන්ට අවශ්‍යව ඇත්තේ මේවා ගැන ලෝක ජනතාවගේ අවධානය යොමු කරවන්නයි. ඒවා ඉදි කළ අරමුණු ගැන තවදුරටත් විමසා බලන්නයි.
ඔවුන්ගේ වාර්තාවට අනුව බටහිර ජොර්දානයේ මධ්‍යම ප‍්‍රදේශයේ යෝධ වළලු 8ක් තියෙනවා. ඒවා පිහිටා ඇත්තේ වාඩි එල් හසාහී (Wadi el-Hasa) සිට සහරා කාන්තාරයේ ඉම තෙක් වන ප‍්‍රදේශයේයි.
ඒ වගේ ම එහි දෙවැනි කාණ්ඩයක් ද තියෙනවා. එහි ඇත්තේ වළලු හතරක් විතරයි. ඒවා පිහිටා ඇත්තේ අස්රාක් ඔඅයිසිස් (Azraq Oasis) වලට උතුරින්. මෙහි දැක්වෙන්නේ ඔවුන් ‘ජේ1’ යනුවෙන් නම් කර ඇති වාත්තයයි. එය එරටේ වැසියන් හඳුන්වන්නේ ‘කාසර් අබු එල් ඉනයා’ (Qasr Abu el-Inaya) කියායි. එය ඇත්තේ හෙඞ්ජාශ් දුම්රිය මාර්ගයටත්, කාන්තාර අධිවේගී මාර්ගයටත් කි.මී 4ක් පමණ දුරින්.
මීට අමතරව, 2002 දී සිරියාවේ හොම්ස් (Homs) අසලින් සොයා ගෙන තියෙනවා, තවත් යෝධ වළල්ලක්. එහි චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක් ද ලබා ගෙන තියෙනවා. ‘මැදපෙරදිග කලාපයේ භූ දර්ශනය ගලින් තැනුනු ඉදිකිරීම්වලින් ගහණයි. ඒවා කවාකාර හෝ අර්ධ කවාකාර හෝ හැඩයෙන් යුක්තයි.’ මෙහෙම කියන්නේ බටහිර ඕස්ටේ‍්‍රලියානු විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්ය ඬේවිඞ් කෙනඩියි. ඔහු තමා මේ යෝධ වෘත්ත පර්යේෂණ කණ්ඩායමේ ප‍්‍රධානියා.
‘වැඩි හරියක් මේ වෘත්ත ඇද සහිතයි. ඒත් ඇතැම් ඒවා ඉතාමත් පැහැදිලිව ම ජ්‍යාමිතිකව වෘත්ත හැටියට සලකන්න පුළුවන්.’ ඔහු වැඩිදුරටත් කියනවා. ඔහු කියන්නේ මෙම ඉදිකිරීම් ඉතා සරල ඒවා බවයි. මේ වළලු සලකුණු වී ඇත්තේ මිටි තාප්පවලින්. ඒවා එක දිගට වක‍්‍රාකාරව විහිදෙනවා. එහෙත් ඒවා ඉදි කිරීමෙදී, ඇද කුද නැතිව නිසියාකාර තනන්නට සෑහෙන පිරිසක් අවශ්‍ය වෙනවා.
‘මේ වළල්ලේ නිර්මාතෘ සමහර විට වළල්ල ඇඳිය යුතු හරියේ මැද කනුවක් සිටුවා එහි ලණුවක් බැඳ එය වටේට ගෙන යාමෙන් වෘත්තය සලකුණු කරන්න ඇති.’ කියා මහාචාර්ය කෙනඩි පවසනවා.
‘සමහර වෘත්තයන් වඩාත් ඕනෑකමකින් සම්පූර්ණ කර ඇති බව පැහැදිලියි. ඒවායේ කවයන් ඉතාමත් නිවැරදිව සලකුණු කර තියෙනවා’ ඔහු වැඩිදුරටත් කියනවා. මේවා ඉදි කළ වකවානුව ගැටලු සහගතයි. මේවා ඉදි කිරීමට ගත් ද්‍රව්‍ය බොහෝ විට කැල්කොලිතික හෙවත් තඹ යුගයට අයත් ඒවායි. නැතහොත් මුල් ලෝකඩ යුගයට (කි‍්‍ර. පූ. 2000ත් 4500ත් අතර කාලයට) අයත් ඒවායි.
සමහර වෘත්ත තැනීමට යොදා ගෙන ඇත්තේ කි‍්‍ර. පූ. 1 වන හා 7 වන සියවස් අතර කාලයට, එනම් රෝම යුගයට, අයත් ගල් හා පාෂාණ කැබලිවලින බව පැහැදිලියි. සිරියාවේ වෘත්තය පිහිටා ඇත්තේ හෝම්ස්වල සිට වයඹ දිගට සැතැපුම් 10ක් පමණ දුරින් වන අතර එය හඳුනා ගත්තේ 2002 පෙබරවාරි මාසයේ දී ඉක්නෝස් චන්ද්‍රිකාවයි.
එය නගර විශාල කිරීමේ සැලැස්ම නිසා විනාශ වන්න ඔන්න මෙන්න කියා තිබූ යෝධ වළලු දෙකෙන් එකක්. විනාශ වීමට තිබූ අනෙක් යෝධ වළල්ල ‘ජේ12’ යි. එය පිහිටා ඇත්තේ ජොර්දානයේ අස්රාක් අසලයි. එහි පළල අඩි 1210ත් 1410ත් (මීටර 370ත් 430ත්) අතර වෙනවා.
බටහිර මධ්‍යම ජොර්දානයෙන් වාර්තා වී ඇති මුළු යෝධ වළලු ගණන 8ක්. ඒවා පිහිටා ඇත්තේ වාඩි එල් හසාහී සිට සහරා කාන්තාරයේ ඉම තෙක් වන ප‍්‍රදේශයේයි. ඒ වගේ ම එහි දෙවැනි කාණ්ඩයක් ද තියෙනවා. එහි ඇත්තේ වළලු 4ක් විතරයි. ඒවා පිහිටා ඇත්තේ අස්රාක් ඔඅයිසිස්වලට උතුරින්. මෙහි දැක්වෙන්නේ ඔවුන් ‘ජේ1’ යනුවෙන් නම් කර ඇති වෘත්තයයි. එය එරට වැසියන් හඳුන්වන්නේ ‘කාසර් අබු එල් ඉනයා’ (Qasr Abu el-Inaya) කියායි. එය ඇත්තේ හෙඞ්ජාශ් දුම්රිය මාර්ගයටත්, කාන්තාර අධිවේගී මාර්ගයටත් කි.මී 4ක් පමණ දුරින්.
ඒවා හැඳින්වෙන්නේ ‘යෝධ වෘත්ත’ (Big Circles) හෙවත් ‘යෝධ වළලු’ කියායි. ඒවායේ විෂ්කම්භය අඩි 720ත් 1.490ත් (මීටර 220ත් මීටර 455ත්) අතර වෙනවා කියලයි සඳහන් වෙන්නෙ. ඒවා කොයිතරම් විශාල ද කියලා එයින්ම හිතා ගන්න පුළුවන්.
ඒ වළලු කීපයක් මුලින්ම ගුවනින් දැක ඇත්තේ 1920 ගණන්වලදියි. ඊට පස්සේ 1930, 1953 හා 2002 දී ගුවනින් කළ මැනුම් කටයුතුවල දී ඒවායේ පිහිටීම් විතරක් නෙවෙයි, ප‍්‍රමාණයන් හා හැඩයන් ආදියත් ඉතා නිවැරදිව ගණනය කරනු ලැබුවා.
පසුගියදා බටහිර ඕස්ටේ‍්‍රලියාවෙන් ගිය පුරාවිද්‍යාඥයන් පිරිසක් ඒවා ගැන නව අධ්‍යයනයක් කළා. ඔවුන් ඒවා ගැන වාර්තාවක් සකස් කර තියෙනවා. මුලින්ම ඔවුන්ගේ විමසුමට ලක් වුණේ ජොර්දානයේ වළලුයි. ඒවා 12ක් ලෙස හඳුනා ගෙන තියෙනවා.
මෑතදී සිරියාවේත් වළලු වගයක් හඳුනා ගෙන ඇති අතර ඔවුන්ට අවශ්‍යව ඇත්තේ මේවා ගැන ලෝක ජනතාවගේ අවධානය යොමු කරවන්නයි. ඒවා ඉදි කළ අරමුණු ගැන තවදුරටත් විමසා බලන්නයි.
ඔවුන්ගේ වාර්තාවට අනුව බටහිර ජොර්දානයේ මධ්‍යම ප‍්‍රදේශයේ යෝධ වළලු 8ක් තියෙනවා. ඒවා පිහිටා ඇත්තේ වාඩි එල් හසාහී (Wadi el-Hasa) සිට සහරා කාන්තාරයේ ඉම තෙක් වන ප‍්‍රදේශයේයි.
ඒ වගේ ම එහි දෙවැනි කාණ්ඩයක් ද තියෙනවා. එහි ඇත්තේ වළලු හතරක් විතරයි. ඒවා පිහිටා ඇත්තේ අස්රාක් ඔඅයිසිස් (Azraq Oasis) වලට උතුරින්. මෙහි දැක්වෙන්නේ ඔවුන් ‘ජේ1’ යනුවෙන් නම් කර ඇති වාත්තයයි. එය එරටේ වැසියන් හඳුන්වන්නේ ‘කාසර් අබු එල් ඉනයා’ (Qasr Abu el-Inaya) කියායි. එය ඇත්තේ හෙඞ්ජාශ් දුම්රිය මාර්ගයටත්, කාන්තාර අධිවේගී මාර්ගයටත් කි.මී 4ක් පමණ දුරින්.
මීට අමතරව, 2002 දී සිරියාවේ හොම්ස් (Homs) අසලින් සොයා ගෙන තියෙනවා, තවත් යෝධ වළල්ලක්. එහි චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයක් ද ලබා ගෙන තියෙනවා. ‘මැදපෙරදිග කලාපයේ භූ දර්ශනය ගලින් තැනුනු ඉදිකිරීම්වලින් ගහණයි. ඒවා කවාකාර හෝ අර්ධ කවාකාර හෝ හැඩයෙන් යුක්තයි.’ මෙහෙම කියන්නේ බටහිර ඕස්ටේ‍්‍රලියානු විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්ය ඬේවිඞ් කෙනඩියි. ඔහු තමා මේ යෝධ වෘත්ත පර්යේෂණ කණ්ඩායමේ ප‍්‍රධානියා.
‘වැඩි හරියක් මේ වෘත්ත ඇද සහිතයි. ඒත් ඇතැම් ඒවා ඉතාමත් පැහැදිලිව ම ජ්‍යාමිතිකව වෘත්ත හැටියට සලකන්න පුළුවන්.’ ඔහු වැඩිදුරටත් කියනවා. ඔහු කියන්නේ මෙම ඉදිකිරීම් ඉතා සරල ඒවා බවයි. මේ වළලු සලකුණු වී ඇත්තේ මිටි තාප්පවලින්. ඒවා එක දිගට වක‍්‍රාකාරව විහිදෙනවා. එහෙත් ඒවා ඉදි කිරීමෙදී, ඇද කුද නැතිව නිසියාකාර තනන්නට සෑහෙන පිරිසක් අවශ්‍ය වෙනවා.
‘මේ වළල්ලේ නිර්මාතෘ සමහර විට වළල්ල ඇඳිය යුතු හරියේ මැද කනුවක් සිටුවා එහි ලණුවක් බැඳ එය වටේට ගෙන යාමෙන් වෘත්තය සලකුණු කරන්න ඇති.’ කියා මහාචාර්ය කෙනඩි පවසනවා.
‘සමහර වෘත්තයන් වඩාත් ඕනෑකමකින් සම්පූර්ණ කර ඇති බව පැහැදිලියි. ඒවායේ කවයන් ඉතාමත් නිවැරදිව සලකුණු කර තියෙනවා’ ඔහු වැඩිදුරටත් කියනවා. මේවා ඉදි කළ වකවානුව ගැටලු සහගතයි. මේවා ඉදි කිරීමට ගත් ද්‍රව්‍ය බොහෝ විට කැල්කොලිතික හෙවත් තඹ යුගයට අයත් ඒවායි. නැතහොත් මුල් ලෝකඩ යුගයට (කි‍්‍ර. පූ. 2000ත් 4500ත් අතර කාලයට) අයත් ඒවායි.
සමහර වෘත්ත තැනීමට යොදා ගෙන ඇත්තේ කි‍්‍ර. පූ. 1 වන හා 7 වන සියවස් අතර කාලයට, එනම් රෝම යුගයට, අයත් ගල් හා පාෂාණ කැබලිවලින බව පැහැදිලියි. සිරියාවේ වෘත්තය පිහිටා ඇත්තේ හෝම්ස්වල සිට වයඹ දිගට සැතැපුම් 10ක් පමණ දුරින් වන අතර එය හඳුනා ගත්තේ 2002 පෙබරවාරි මාසයේ දී ඉක්නෝස් චන්ද්‍රිකාවයි.
එය නගර විශාල කිරීමේ සැලැස්ම නිසා විනාශ වන්න ඔන්න මෙන්න කියා තිබූ යෝධ වළලු දෙකෙන් එකක්. විනාශ වීමට තිබූ අනෙක් යෝධ වළල්ල ‘ජේ12’ යි. එය පිහිටා ඇත්තේ ජොර්දානයේ අස්රාක් අසලයි. එහි පළල අඩි 1210ත් 1410ත් (මීටර 370ත් 430ත්) අතර වෙනවා.
බටහිර මධ්‍යම ජොර්දානයෙන් වාර්තා වී ඇති මුළු යෝධ වළලු ගණන 8ක්. ඒවා පිහිටා ඇත්තේ වාඩි එල් හසාහී සිට සහරා කාන්තාරයේ ඉම තෙක් වන ප‍්‍රදේශයේයි. ඒ වගේ ම එහි දෙවැනි කාණ්ඩයක් ද තියෙනවා. එහි ඇත්තේ වළලු 4ක් විතරයි. ඒවා පිහිටා ඇත්තේ අස්රාක් ඔඅයිසිස්වලට උතුරින්. මෙහි දැක්වෙන්නේ ඔවුන් ‘ජේ1’ යනුවෙන් නම් කර ඇති වෘත්තයයි. එය එරට වැසියන් හඳුන්වන්නේ ‘කාසර් අබු එල් ඉනයා’ (Qasr Abu el-Inaya) කියායි. එය ඇත්තේ හෙඞ්ජාශ් දුම්රිය මාර්ගයටත්, කාන්තාර අධිවේගී මාර්ගයටත් කි.මී 4ක් පමණ දුරින්.
බර්මුඩා ති‍්‍රකෝණයේ අබිරහසට සමාන ආවාට තුනක් සයිබීරියාවෙන් මතු වෙයි! ලෝකයේ නොවිසඳුණු අබිරහස්!
මේ වසරේ මුලදී රුසියාවේ සයිබීරියාවෙන් අබිරහස් ආවාට තුනක් මතු වුණා. ඒවා ගැන ලොව පුරා නොයෙක් මත පළ වුණා. දැන් විද්‍යාඥයන් කියන්නේ ඒවා පොළොව යට ඇති ගෑස් තැන්පතු පිපිරීමෙන් ඇති වූ ඒවා බවයි.
මෙහි අබිරහස හෙළිදරවු කර ගතහොත් එය ලෝකයේ විස්මිත අබිරහස් අතරින් එකක් ලෙස සැලකෙන විවාදයට ලක්ව ඇති බර්මුඩා ති‍්‍රකෝණයේ රහසත් හෙළිදරවු කර ගත හැකි යැයි අදහසක් ද ඔවුන් වෙතින් පළ වී තියෙනවා.
මෙහි අබිරහස හෙළිදරවු කර ගතහොත් එය ලෝකයේ විස්මිත අබිරහස් අතරින් එකක් ලෙස සැලකෙන විවාදයට ලක්ව ඇති බර්මුඩා ති‍්‍රකෝණයේ රහසත් හෙළිදරවු කර ගත හැකි යැයි අදහසක් ද ඔවුන් වෙතින් පළ වී තියෙනවා.
මේ වසරේ මුලදී අබිරහස් ආවාට තුනක් මතු වුණා, රුසියාවේ සයිබීරියාවෙන්. විද්‍යාඥයන් විශ්වාස කරන්නේ පොළොව යට ඇති ගෑස් නිධිවල පිපිරීමෙන් ඒවා ඇති වූ බවයි. මෙහි විශාලම ආවාටය පරීක්ෂා කළ අවස්ථාවේ දී ඔවුනට, එහි ගෑස් හයිඩ්‍රේට තිබී හමු වුණා. ඒ නිසයි, ඔවුන් හිතන්නේ මේ ආවාට හැදෙන්නට ඇත්තේ එවැනි පිපිරීම් නිසයි කියලා. බර්මුඩා ති‍්‍රකෝණයේ දී අහස් යානා හා නාවික යාත‍්‍රා අතුරුදන් වීමට හේතුවත් මෙයම විය හැකි බවයි ඔවුන් කියන්නේ.
මෙන්න අලුත් ම තාලේ ‘අදිසි’ කුඩයක්! මේ කුඩයට රෙද්දක් නැහැ!
අපට හුරුපුරුදු කුඩය විතරයි, මේ වෙනස් වෙන ලෝකේ වෙනස් නොවී තිබුණේ. ඔන්න දැන් ඒකත් ලොකු වෙනසකට ලක් වෙලා! අලූත් ම තාලේ විකල්පයක් ඇවිත්!
මේ අලූත් කුඩය හුළඟට ගසා ගෙන යන්නේවත්, මග යන එන අයගේ ඇෙඟ් වදින්නෙවත් නැහැ. හැබැයි ඉහළ ගෙන යන කොට හිරිකඩවත් ඇෙඟ් වදින්නෙ නැහැ.
මේ විප්ලවකාරී නව නිපැයුම හැඳින්වෙන්නේ ‘එයා අම්බ්රෙල්ලා’ (Air Umbrella) හෙවත් ‘එයාබ්‍රෙලා’ (Air-brella) කියලයි. මේක වෙළෙඳපොළට එන්නේ ලබන අවුරුද්දේ අවසානයෙදියි.
මේ අලූත් කුඩය හුළඟට ගසා ගෙන යන්නේවත්, මග යන එන අයගේ ඇෙඟ් වදින්නෙවත් නැහැ. හැබැයි ඉහළ ගෙන යන කොට හිරිකඩවත් ඇෙඟ් වදින්නෙ නැහැ.
මේ විප්ලවකාරී නව නිපැයුම හැඳින්වෙන්නේ ‘එයා අම්බ්රෙල්ලා’ (Air Umbrella) හෙවත් ‘එයාබ්‍රෙලා’ (Air-brella) කියලයි. මේක වෙළෙඳපොළට එන්නේ ලබන අවුරුද්දේ අවසානයෙදියි.
කුඩය වෙනුවට එන මේ නව නිපැයුමේ ගෞරවය හිමි වන්නේ චීන ජාතිකයකුටයි. මේ කුඩයට රෙද්දක් නැහැ. ඒ වෙනුවට යොදා ගෙන ඇත්තේ වාතයයි. ඔබේ හිසට ඉහළ අහසෙන් වැටෙන වැහි බිඳු ඉවතට තල්ලූ කිරීම මගින් තමයි, ඔබට නොතෙමී ඉන්න සලස්වන්නේ, මේ නව ක‍්‍රමයෙන්.
Subscribe to:
Posts (Atom)
