මල් කැකුළු

ඔබත් දන්නවද 1705 දී එඞ්මන් හේලිගේ ධූම කේතුව (වල්ගා තරුව) සෑම වසර 75ත් 76ත් අතර කාලයකදී පෘථිවි අහසේ දිස්වෙන බව. (අවසන් වරට පෑයුවේ 1986දීයි. මීළඟට පායන්නේ 2061දීයි.)

ඔබත් දන්නවද අභ්‍යවකාශයෙහි වායුගෝලයක් නැති බව. ඒ නිසා ඒ හරහා කිසිම ශබ්දය ගමන් නොකරන බව.

ඔබත් දන්නවද ශබ්දය ගමන් කරන්නට වායුව නැති නිසා අභ්‍යවකාශයෙහිදී තමා ළඟ සිටින අජටාකාශගාමියාට පවා කතා කළ හැක්කේ ගුවන් විදුලි තරංග ඔස්සේ පමණක් බව.

වසර 2000කට පමණ ඉහත දී ඉතාලියේ විසූවියස් ගිනිකන්ද (යමහල) පුපුරා යාමෙන් විනාශ වූ පොම්පෙයි නගරයේ සුන්බුන් අතරින් පුරාවිද්‍යාඥයන් තවමත් විස්මිත යටගියාවන් මතුකර ගන්නවා.

අලූතින් මතුකර ගෙන ඇත්තේ අවුරුදු 2000ක් පැරණි බිතුසිතුවම් පෙළක්. මේ බිතුසිතුවම් මතුකර ගෙන ඇත්තේ කි‍්‍ර.ව. 79 දී පුපුරා ගිය විසූවියස් ගිනි කන්දේ ලාවා හා අළුවලින් වැසුණු පොම්පෙයි නරගයේ නිවෙස්වල නටබුන් අතරිනුයි..
පසුගියදා මේ කැණීම් කළ පුරාවිද්‍යාඥයන් විසින් මෙම බිතුසිතුවම්වල ඡුායාරූප රාශියක් මාධ්‍ය වෙත මුදා හැර තියෙනවා. මේ සමග පළවෙන්නේ ඒ අතරින් කීපයක්.

තද රතුපැහැති පසුබිම් මත ඇඳි සර්පයන් මොනරුන් ඇතුළු කුරුල්ලන් මල් ගස් වැල් මෙන් ම සත්ව රූප ද දේව රූප ද ඊට අයත් වෙනවා. මේ හැරෙන්නට යාඥා කරන අල්තාරය අසල චිත‍්‍රවලට සරුබවේ සංකේත හැටියට බිත්තර හා පලතුරු ද ඇතුළත් කර තිබෙනවා.

පුරාවිද්‍යාඥයන් කියන්නේ මේ සිතුවම්වලින් හෙළිවන්නේ පොම්පෙයි නගරයේ එකල පැවති ධනවතුන්ගේ නිවෙස්වල වෙන ම දෙවියන් ඇදහීමට ස්ථාන සකසා ගෙන තිබුණු බවයි. එපමණක් නොව ඒ සිතුවම් ද ඉතා උසස් මට්ටමක පවතින බවයි.
පැරණි රෝමයේ ”ලැරේරියා” යනුවෙන් හැඳින්වුණු මෙම කුඩා දේවස්ථාන ධනවතුන්ගේ…

රියැදුරෙකු නොමැතිව පැයට කිලෝමීටර් 100ක වේගයෙන් යා හැකි ගුවන් ටැක්සි සේවාවක් අරඹන්නට සිංගප්පූරුව සැලසුම් කර තියෙනවා. වෙලෝකොප්ටරය යනුවෙන් හඳුන්වා දී ඇති මෙම ටැක්සි සේවාවේ පියසැරි අත්හදා බැලීම් ලබන වසරේදී ආරම්භ කිරීමට එරට අපේක්ෂා කරනවා.

කුඩා හෙලිකොප්ටරයකට සමාන මෙම යානයට බලය සැපයෙන්නේ බමන 18කින්ං ඒ නිසා මෙහි පියසැරි හඬ ඉතාමත් අඩුයි. විදුලියෙන් කි‍්‍රයා කරන මෙම යානය සැලසුම් කර ඇත්තේ ශබ්ද දූෂණයක් සිදු නොවන ආකාරයටයි. එසේ ම මෙය සැලසුම් කර ඇත්තේ නගරයක් තුළ කි‍්‍රයාත්මක කළ හැකි අයුරිනුයි. මෙය පියාසර කරන්නේ මීටර් 300ක් පමණ ඉහළ අහසේයි. මෙම යානයට ධාවන පථයක් අවශ්‍ය වන්නේ නැහැං කෙළින් ම ඉහළ නඟින්නටත් බසින්නටත් පුලූවන්.

නස්රුදින් එයාගෙ බූරුවාව දක්කා ගෙන වෙන්දේසි පොළකට ගියා. ගිහින් එහෙ වෙළෙන්දකුට රුපියල් 300කට බුරුවා ව වෙන්දේසිකරුවකුට වික්කා.

බූරුවා මිලට ගත්තු වෙන්දේසිකරු එවේලේ ම ඒ බූරුවා වෙන්දේසි කරන්න පටන් ගත්තා.


”බලන්න! මේ අපූරු සතා දිහා. මේ වගේ සතෙක් ලෝකෙ වෙන කොහේවත් සොයා ගන්න නෑ. බලන්න! මේ ඉතාමත් හොඳ වර්ගයේ බූරුවෙක්. බලන්න! මේ ශරීරය දිහා. කෙච්චර ශක්තිවන්තද කියා.” වෙන්දේසිකරු බූරුවාගේ විශේෂ ලක්ෂණ ලැයිස්තුවක් කියා ගෙන ගියා. ඔහු බූරුවාගේ විශේෂත්වය ගැන වර්ණනා කළේ අහගෙන ඉන්න අයගෙ සිත් ඇද ගන්නා විදියටයි. ”ලංසුවක් තියන්න බලන්න! මේ වගේ බූරුවෙක් කෝටි ගණනකින්වත් හොයා ගන්න බැහැ.”

පසුගියදා පැවැත්වුණු විස්මිත ඡායාරූප තරගයක ප‍්‍රතිඵල අනුව ඔබට පියවි ඇසට නොපෙනෙන ලෝකයේ විස්මිත තැන්වලට යන්න අවස්ථාව ලැබිලා තියෙනවා. 2018 වසර වෙනුවෙන් පැවැත්වුණු මෙම අමුතු ඡායාරූප තරඟය සංවිධානය කරන ලද්දේ නිකොන් (Nikon) කැමරා උපකරණ නිෂ්පාදකයන් විසිනුයි. නිකොන් ක්ෂුද්‍රලෝක මයික්‍රො ඡායාරූප තරඟය (Nikon Small World Photomicrography Competition) මෙවර පැවැත් වුණේ 44 වැනි වතාවටයි.

”වසරක් පාසා පැවැත්වෙන මෙම ෆොටෝමයික්‍රොග‍්‍රැෆි තරඟයෙන් අපට ලෝකයේ මෙතෙක් නුදුටු දසන් දැක ගන්න අවස්ථාව සැලසෙනවා” නිකොන් කැමරා උපකරණ නිෂ්පාදන ආයතනයේ සන්නිවේදන කළමනාකරු එරික් ෆ්ලෙම් කියනවා.


(1 ඡායාරූපය) මේ තරගයෙන් ප‍්‍රථම ස්ථානය දිනා ගත්තේ එමිරේටි ඡායාරූප ශිල්පියකු වූ යූසුෆ් අල් හැබ්ෂි ය. ඔහු ඡායාරූපයට නගා තිබුණේ ආසියානු රතු තල් කුරුමිණි විශේෂයක සංයුක්ත ඇසක්.

ජූනි 23 වැනිදා තායිලත්තයේ චියන් රායි පළාතේ 12 දෙනකුගෙන් යුත් සිසුන් පිරිසක් ඔවුන්ගේ පාපන්දු පුහුණුකරු සමග බයිසිකල්වලින් ගවේෂණ චාරිකාවක යෙදුණා. ඔවුන්ගේ ගමන කෙළවර වුණේ කන්දක් යට පිහිටි ලෙන් පදධතියක් තුළ හිරවීමෙනුයි. එය මේ සියවසේ සොබාදහම මානව වර්ගයාට දුන් දැවැන්ත ම අභියෝගයයි. ආසියාවේ පමණක් නොව මුළු ලෝකයේ ම අවධානය ඔවුන් වෙත යොමු වී තිබුණා. ”ළඟ ළඟ එන මහා මෝසම් වැසි ඇද හැලී ලෙන් පද්ධතිය පිරෙන්න කලින් හැකි නම් ඔවුන් බේරා ගන්න” යනු ඒ අභියෝගයයි.

ආචාර්ය ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස් 2018 අපේ‍්‍රල් 29 දා අවුරුදු 99කුත් දවස් 24ක් ආයු වළඳා අප අතරින් වියෝ විය. 1956 ‘රේඛාවෙ’න් පටන් ගෙන ‘වෑකන්ද වලව්ව’ දක්වා විත‍්‍රපට 20ක් සිංහල සිනමාවට එක් කළේය. ලෙස්ටර් අයත් වූයේ ද ආසියානු සිනමාව ලෝකයට විවර කළ යුග පුරුෂයන් තිදෙනා අතරටය. ජපානයේ අකිරා කුරෝසව හා ඉන්දියාවේ සත්‍යජිත් රායි අනෙක් දෙදෙනාය. ඔවුන් දෙදෙනා ලෝකයෙන් සමුගෙන බොහෝ කල් ය. ආසියාවේ අවසාන යුග පුරුෂයා ලෙස පමණක් නොව ඔහු ලෝකයේ වයෝවෘද්ධතම සිනමාවේදියා ලෙස ඔහු කිත්ගොස් පතුරමින් අප අතර පසුගිය 29 වැනිදා වනතෙක් ජීවත් විය. වසර 12කට පෙර ලියූ මේ සටහන යළි පළ කරන්නේ ‘රේඛාව’ තනමින් ඔහු එදා තැබූ අභීත පියවර හා ඉන් ඇරඹුණු සිංහල සිනමා විප්ලවය සිහිපත් කරන්නටය.

මයික්‍රොචිපයක් ඔබේ මොළයේ තැන්පත් කිරීමෙන් එහි සම්පූර්ණ කි‍්‍රයාකාරිත්වය හෙළිකර ගැනීම කළ හැකියි කීවොත් එය අලූත්ම විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ චිත‍්‍රපටයක එන්නක් යැයි ඔබ සිතන්නට පුළුවන.

ඒත් එය තවත් වසර 15කින් මෙපිට සැබෑ කර ගත හැකි දෙයක් යැයි විද්‍යාඥයන් කියනවා. එවැනි උපකරණයක් බිහි කිරීමට වෙහෙසෙන බ‍්‍රයන් ජොන්සන් කියන්නේ ස්මාට් ෆෝන් වගේ ජනතාව අතර ඉක්මනින් ම ජනපි‍්‍රය වන බවයි. ආරම්භයේ දී මෙම චිපය යොදා ගැනීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ මොළේ ඇති වන ගැටලූ සහගත තත්වයන්ට පිළියම් සෙවීමටයි.

ඔවුන් වෙහෙසෙන බවයි.

මොළයේ තැන්පත් කෙරෙන චිපයක් මගින් එහි සම්පූර්ණ කි‍්‍රයාකාරිත්වය හෙළිදරවු කරගෙන මිනිසා තුළින් සුපිරි මිනිසකු බිහිකිරීමට ආසන්න බවයි විද්‍යාඥයන් දැන් කියන්නේ.

ලබන වසරේ තනා නිම කිරීමට නියමිතව තිබූ ලෝකයේ උස ම ගොඩනැගිල්ල 2019 වසරට කල් දමා තියෙනවා. මේ අති දැවැන්ත ගොඩනැගිල්ල ඉදිකෙරෙන්නේ සෞදි අරාබියේ ජෙඩා නගරයේයි.

නිම කළ පසු අඩි 3,280ක් උස වන මෙම ගොඩනැගිල්ලේ සැලැස්ම ඇමෙරිකාවේ චිකාගෝහි ඒඩි‍්‍රයන් ස්මිත් ගෝඞ්න් ගිල් ගෘහනිර්මාණ ශිල්පීන්ගේ නිර්මාණයක්. මෙය ඉදිකෙරෙන්නේ ජෙඩාහි ඉදිවන නව ආර්ථික නගරයේ කොටසක් හැටියටයි. මුලින් සැතැපුමක් උසට තැනීමට තීරණය කර තිබුණද එහි භූමියේ පිහිටීම නිසා එය දැන් ඉදිකෙරෙන්නේ කිලෝමීටරයක් උසට පමණයි.

මේ සියවසේ විසූ විශිෂ්ටතම භෞතික විද්‍යාඥයා වූ ස්ටීවන් විලියම් හෝකින් (Stephen William Hawking) පසුගියදා අවසන් හුස්ම හෙළුවා. මේ ලෝකයේ විසූ ධෛර්යවන්තම මිනිසා ඔහුයි. විශ්වය අපට සමීප කළ මේ විශ්ව යුග පුරුෂයා ඔහුගේ අවසාන භෞතික විද්‍යා ශාස්තී‍්‍රය නිබන්ධය මියයාමට දෙසතියකට පෙර සම්පූර්ණ කළා.

ඔහු උපන්නෙ ගැලීලියෝ කියන මහා විද්‍යාඥයාගේ මරණයෙන් හරියට ම 300 වැනි වසර පිරුණු දා තමයි. මිය ගියේ අයින්ස්ටයින්ගේ උපතින් 139 වැනි සංවත්සරය දා වීම අනෙක් විශේෂත්වයයි. ඔහුගේ සිරුර මිහිදන් කර ඇත්තේ එංගලන්තයේ වෙස්ට්මිනිස්ටර් දේවස්ථානයේ අයිසැක් නිව්ටන් හා චාල්ස් ඩාවින් යන දෙදෙනා මිහිදන් කළ තැන අසලමයි.

මේ බලූ පැටියාට තාම වයස මාස 9යි. බර රාත්තල් 180ක්. දැන් උස අඩි 6යි. මේ තමයි ලෝකයේ ලොකු ම පපියා!

යුප‍්‍රටීස් ගණයට අයත් මේ විස්මිත සුනඛයා බලූ කෑම කෝප්ප 8ක් කනවා. මේ යෝධ සුරතලාගේ අයිතිකරු 41 හැවිරිදි ජාඞ් හවුසර්. ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ යූටා (Utah) ජනපදයේ සෝල්ට් ලේක් සිටි නගරයෙයි ජීවත්වන්නේ.

”අපි අන්තර්ජාලයේ සොයා බැලූවා මේ ප‍්‍රමාණයේ බලූ පැටියකු ලොව කොතැනක හෝ ඉන්නවාද කියා. අපට ලැබුණු උත්තරය ‘නැත’ යන්නයි” ඔහු කියනවා.

ගැහැනු සතෙකු වන මේ පැටියා අයත් වන්නේ ඇමෙරිකන් මොලොසස් කියන නව සුනඛ වර්ගයටයි. ඌ නෑකම් කියන්නේ මීට වසර 7000කට පෙර විසූ දැන් වඳ වී ගොස් ඇති මෙසපොටේමියන් මොලසස් කියන වර්ගයටයි.
මේ දැවැන්ත යුප‍්‍රටීස් බලූ පැටියා ඌ ජීවත්වන ගෙදර ඉදිරිපිට

ප‍්‍රංශ ජාතික නිර්මාණකරුවකු වූ ෆ්රැන්කි ශපාටා වාහන තදබදයට අලූත් පිළියමක් ලෙස නව නිපැයුමක් ඉදිරිපත් කර තිබෙනවා. එය ජෙට් ප‍්‍රචාලන ක‍්‍රමය යොදා ගෙන ‘පියසැරි ලෑල්ලක්’ මගින් අහසින් යන ක‍්‍රමයක්.

පසුගියදා ඇමෙරිකාවේ ටෙක්සාස් හිදී මෙම ක‍්‍රමය යොදා ගෙන නියමුවන් දස දෙනකු භාවිත කරමින් ගුවන් සන්දර්ශනයක් ද පවත්වනු ලැබුවා.

ඊස්ෆ්ලියි (Ezfly) යනුවෙන් හඳුන්වා ඇති අපූරු යානය පදවන අයකුට පැයට කි.මී 130ක (පැ.හැ.80ක) උපරිම වේගයකින් අහසින් යන්න පුළුවන්.

කලින් නිපදවන ලද පියසැරි පුවරුවට ආරක්ෂක පටි යොදා තිබුණත් මේකට එහෙම දෙයක් යොදා නෑ. ඔබේ සිරුරේ බරින් තමයි මෙහි පාලනය සිදු කෙරෙන්නේ.

මෝටර් සයිකලයකින් වැඩට යන අය සිට වැඩ කටයුතු කිරීමට අනාගතයේ දී මෙම පියසැරි ලෑල්ල යොදා ගන්නවා නිසැකයි.