කොසොල් රජු දුටු සිහිනවලට බුදුරජුන් දුන් විස්මිත අරුත්!

සිහින යනු මොනවාද? සිහින නොදකින, සිහින නුදුටු අය අප අතර නැති තරම්. උපතින්ම අන්ධයන්ට හැර අනෙක් සියලු දෙනාට ම සිහින පෙනීම සාමාන්‍ය දෙයක්. ප්‍රංශ දාර්ශනික රෙනේ ඩේකාට් කියන්නේ අවදියෙන් සිටින විට ලබන සියලු අත්දැකීම් පවා සිහින කියායි. සිග්මන්ඩ් ෆ්‍රොයිඩ් කියන්නේ යටි සිතෙහි ඇති දේ එළියට දැමීමක් බවයි. ඒ නිසා ඔහු සිහින අධ්‍යයනය කොට ඒ විශ්ලේෂණය තුළින් යටි සිත තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කළා. 

බුදුරජාණන් වහන්සේ ඒ සිහිනවල 

නියම තේරුම රජතුමාට පැහැදිලි කර දුන්නා.

අපි නින්දේ දී දකින සිහිනවලට යටි අරුත් ඇතැයි කියා සිටින අය පෙර’පරදෙදිග ම සිටිනවා. ඒ අය අතර සිහිනවලින් අපේ අනාගත සිදුවීම් ගැන කියන බවත් ඒ පිරිස කියනවා. එවැනි ලෝක ප්‍රකට සිදුවීමක් තමයි, ඒබ්‍රහම් ලින්කන් ඇමරිකානු ජනාධිපතිතුමාට නාට්‍ය ශාලාවකදී ඝාතකයකු වෙඩි තබන අයුරු කලින් දා සිහිනෙන් දුටු අයෙකු කී කතාව. එවැනි කතා රැසක් අප අසා තියෙනවා. 

සිහින පෙනීමෙන් කිසියම් ආකාරයක මානසික චිකිත්සාවක් සිදු කෙරෙන නමුත් යමකුගේ මානසික සෞඛ්‍යයට සිහින පෙනීමෙන් යම්කිසි වාසිදායක බලපෑමක් ඇති වන බවක් සිසියට සියයක් ඔප්පු කර හැහැ. න්‍යායාත්මකව නම් සිහිනවල කිසිම අරුතක් නැහැ.ඒවා මොළයේ ඇති වන විද්‍යුත් ස්පන්දක නිසා අපේ මතකයේ ඇති කෙරෙන පිළිබිඹුවක් විතරයි. 1977 ඇමරිකාවේ හාවඩ් විශ්ව විද්‍යාලයේ මනෝචිකිත්සකයන් වූ ජේ. ඇලන් හොබ්සන් හා රොබට් මැකාලේ කියන්නේ සිහින ඔබ නින්දේදී ඔබේ මොළයේ සිදුවන නියුරෝන ක්‍රියාකාරිත්වයේ රටාවන් අවබෝධ කර ගැනීමට ලන්නා උත්සාහයයි. තවත් විධියකින් කීවොත් සිහින කියන්නේ නින්දේ දී ඔබේ මොළයේ සිදුවන ක්‍රියාවලියේ අතුරු ඵලයක්. 

සාමාන්‍යයෙන් සිහිනයක දිග කොපමණද? ඒක වෙනස් වෙනවා. ඒත් සමහර ඒවා තත්පර ගණනකට සීමා වෙනවා. සමහර ඒවා මිනිත්තු 20-30ක් කරම් දිගට යනවා. අපට බොහෝ සිහින අවදි වූ පසු මතකයට එන්නේ නැහැ. 

අපි අද සිහින ගැන මෙහෙම කීවාට බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ සිහිනවලට විශේෂ තැනක් සිහිවෙනවා. සිදුහත් කුමරු මෙලොව පහළ වීම පිළිබඳ මව් බිසව වූ මහාමායා දේවිය සිහිනයක් දැක තියෙනවා. එය සිදු වූ අද වැනි ඇසළ පොහෝ දිනකයි. සිදුහත් බෝසතුන් පස්මහ බැලුම් බලා අනතුරුව මහාමායා දේවියගේ කුස තුළ පිළිසිඳ ගැනීමට පෙර ඒ බව සිහිනයක් මගින් දැනුම් දුන් බව කියැවෙනවා. 

බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ ප්‍රථම වැදගත් සිදුවීමත් මෙවන් ඇසළ පොහෝදිනකය් සිදුවුණේ. ඒ බුදුරදුන් සිය මංගල ධර්ම දේශනාව පස් වග තවුසන් උදෙසා සිදු කිරීමයි. බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ කැපී පෙනෙන සිහින ලෙස සැලකෙන්නේ කොස‍ොල් රජතුමා දුටු සිහින 16 සහ බුදුරදුන් ඒවාට දුන් අරුත් පිළිතුරුයි. 

කොසොල් රජතුමා නින්දේදී දුටු සිහින 16 ක් නිසා මහත් කැළඹිල්ලට පත් වුණා. ඒවා අමුතු විධියක සිහින වූ නිසා ඒ ගැන තම රාජ සභාවේ සිටි පණ්ඩිතයන් ගෙන් විමසීමක් කළා. ඒත් පණ්ඩිතයන්ට ඒ සිහිනවල නියම තේරුම සිතා ගන්නට බැරි වුණා. අන්තිමේදී රජතුමා ඒ ගැන විමසීමට බුදුරජාණන් වහන්සේ වෙත ගියා. බුදුරජාණන් වහන්සේ ඒ සිහිනවල නියම තේරුම රජතුමාට පැහැදිලි කර දුන්නා. 

කොසොල් රජතුමා දුටු ඒ සිහින හා ඒවාට බුදුරදුන් දුන් පිළිතුරු මෙහෙමයි. 

1. කොසොල් රජ දුටු පළමු සිහිනය. 

කොසොල් රජතුමා - “භාග්‍යවතුන්වහන්ස, මා දුටු පළමුවන සිහිනය මෙයයි. කළු පාට ගොනුන් සතර දෙනෙකු සතර දිසාවෙන් ගොන් පොරය සඳහා දූවිලි අවුස්සාගෙන විදුලි වේගයෙන් දිවගෙන ආවා. ජනතාව ඒ දෙස මහා උද්යෝගයෙන් බලා උන්නා. ඒත් පසුව පොරයට පැමිණි ගොනුන් සතර දෙනා එකවරම ආසන්නයටම පැමිණ නැවතත් ආපසු හැරී දිව ගියා. උද්යෝගයෙන් සිටි ඒ නරඹන්නන්ට ගොන් පොරය දැක ගන්න බැරි වුණා. ඒ නිසා ඔවුන් මහත් සේ දුක් වුණා. භාග්‍යවතුන්වහන්ස, මට මෙහි තෙරුම හිතා ගන්ට බෑ." 

බුදුජාණන්වහන්සේ - “රජතුමනී. මෙය ඔබට හෝ රටට හෝ අද හෙට මුහුණපාන්නට වන දෙයක් නෙවෙයි. මෙය සිදුවන්නේ අනාගතයේ දීයි. රටේ අධාර්මික පාලකයන් නිසා රටේ දේශගුණයත්, කාලගුණයත් සම්පූර්ණයෙන් වෙනස් වෙනවා. කලට වෙලාවට වැසි වසින්නෙ නෑ. ගොවියෝ අහස දිහා බලාගෙන ඉන්නවා වැසි බලාපොරොත්තුවෙන්. ඔන්න ඔය අතරේ ඝන වැසි වලාකුළු ඇවිත් අහස වසා ගන්නවා. ගොවීන් ගොවිතැනට සැරසෙනවා. ඒත් අර වහින්න කියා ආ වලාකුළු වෙන දිහාවකට පා වෙලා යනවා. වැස්ස බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි ජනතාවත් ගොවීනුත් දුකට පත් වෙනවා. එක තමයි ඔය හීනෙන් අදහස් කරන්නේ” 

2. කොසොල් රජ දුටු දෙවන සිහිනය. 

කොසොල් රජතුමා - “ස්වාමීනි, මා දුටු දෙවන සිහිනය මෙයයි. රජ මාලිගාවේ මිදුලේ පුංචි පුංචි පැළවල ලොකු ලොකු ගෙඩි හටගෙන තිබුණා. මට හිතාගන්නත් බැ මේ අරුම පුදුම සංසිද්ධිය.” 

බුදුරජාණන්වහන්සේ - “රජතුමනි, අනාගතයේදී මිනිසුන්ගේ කාමාශාව වැඩි වෙනවා. එ් නිසා ඔවුන් අඩු වයසින් විවාහ වෙනවා. ඔවුන් ගේ ආයුෂත් අඩු වෙනවා. ඔවුන් කුඩා අවදියේම ළමයින් බිහි කරනවා. එ් සිහිනයේ තේරුම එයයි. මෙයත් අනාගතයේදී සිදුවන දෙයක්.” 

3. කොසොල් රජ දුටු තෙවන සිහිනය. 

කොසොල් රජතුමා - “ස්වාමිනී මා දුටු තුන් වන සිහිනය නම් තමන්ගෙන් ම ඉපදුන වහු පැටියාගෙන් එළදෙන කිරි බොනවා! මෙය විය හැකි දෙයක් ද ස්වාමිනි.” 

බුදුරජාණන්වහන්සේ - “රජතුමනි, ඒ සිහිනයෙන් කියන්නේ දරුවන් තම දෙමාපියන් නොසලකා හරින බවයි. ඔවුන් වැඩිහිටියන්ට ගරු කරන්නෙ නෑ. වැඩිහිටියන්ට සිදු වෙනවා, ඔවුන්ගේ දරුවන් ළඟ දාසයන් සේ වැඩ කරන්න හා ඔවුන්ගෙන් යැපෙන්නට. ඔවුන්ට සලකන්නේ නැත්තම් ඔවුන් වැඩිහිටියන්ට සලකන්නේත් නැහැ. මෙයත් අනාගතයේදි සිදුවන දෙයක්.” 

4. කොසොල් රජ දුටු සිව් වන සිහිනය. 

කොසොල් රජතුමා - “ස්වාමීනි, මා දුටුවා, ගැල් පේළියක ඉදිරිපස ගැල්වල ළපටි ගොනුන් බැඳ පසුපස ගැල්වල ජවසම්පන්න ගොනුන් බැඳ තිබුණා.. ඉතින් ඉදිරිපස ගැල්වල බැඳ සිටියේ ළපටි ගොනූන් නිසා එම ගැල් පේළිය ඇදගන්න බැරි ව නතර වෙලා තිබුණා. එහි තේරුම කුමක්ද ස්වමීනී?” 

බුදුරජාණන්වහන්සේ - “රජතුමනි, ඒ සිහිනයෙන් කියන්නේ අනාගත පාලකයන් බුද්ධිමත් අත්දැකීම් බහුල ඇමතිවරුන්හට බලතල නොදී ඔවුන්ට විරුද්ධව බාල අත්දැකීම අඩු පුද්ගලයන් හට බලතල ලබා දී පාලනය අවුල් කර ගන්නවා. මෙයින් ඔබට හානියක් වෙන්නේ නෑ මෙයත් අනාගතයේ දී සිදුවන්නක්.” 

5. කොසොල් රජ දුටු පස් වන සිහිනය 

කොසොල් රජතුමා - “ස්වාමීනි, මගේ පස්වන සිහිනය ලෙස මා දුටුවේ, හිස් දෙකක් ඇති අශ්වයෙක් ඉදිරිපස හිසෙනුත් පසුපස හිසෙනුත් දෙකෙන්ම තණකොළ කන හැටියි. ස්වාමිනී, මෙය වෙන්න පුළුවන්ද ?” 

බුදුරජාණන්වහන්සේ - "රජතුමනි, අනාගතයේදී රටේ අධාර්මික පාලකයන් නිසා නීතිය අවනිතිය වෙනවා. යුක්තිය අයුක්තිය වෙනවා, නිතීඥයනුත්, විනිශ්චයකාරයනුත් විත්තියත් පැමිණිල්ලත් යන දෙපැත්තෙන්ම අල්ලස් ගන්නවා. මෙම දෙපැත්තෙන්ම තණකොළ උලා කන අශ්වයාගෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ එයයි. මෙයින් ඔබට හානියක් නැහැ. මෙයත් අනාගතයේදී සිදුවන්නක් ." 

6. කොසොල් රජ දුටු හය වන සිහිනය 

කොසොල් රජතුමා - “ස්වාමිනි, මගේ සය වන සිහිනයෙන් මා දුටුවේ වියපත්හිවලකුට රන්තලියක මුත්‍ර කිරීමට සලස්වා ජනතාව ඒ දෙස බලා සිටින අයුරුයි. ස්වාමිනී, මෙහි තේරුම කුමක් ද?” 

බුදුරජාණන්වහන්සේ - “රජතුමනි, මෙයින් කියැවෙන්නේ අනාගතයේදී සම්භාවනීය යැයි සැලකෙන පුද්ගලයින් තමන්ගේ නොමනා ක්‍රියාකාරකම් නිසා සම්පත්වලින් පිරිහෙනවා. තමන්ගේ පරම්පරා වලින් උරුම වූ සම්පත් පිරිහීම නිසා මොවුහූ තමන්ගේ දූ දරුවන් අයුතු ක්‍රමවලින් ධනවතුන්ට සරණ පාවා දෙනවා. මෙයයි ඒ සිහිනයේ අර්ථය” 

7. කොසොල් රජ දුටු හත් වන සිහිනය 

කොසොල් රජතුමා - “ස්වාමිනි, මා දුටුවා මිනිසෙකු අසුනකට වී සම් පටකින් ලණුවක් අඹරද්දී එම අඹරන ලණුව අසුන යට සිටින හිවල් ධේනුවක් විසින් කා දමන ආකාරය. මෙහි තෙරුම කුමක් ද ස්වාමීනී?” 

බුදුරජාණන්වහන්සේ - “රජතුමනි, මෙයින් කියවෙන්නේ අනාගතයේදී මිනිසුන් අතර කාම මිථ්‍යාචාරය බහුල වීම නිසා ස්වාමි පුරුෂයන් විසින් උපයන ධනය බිරින්දන් විසින් අනාචාරයේ හැසිරීමට වැය කිරීම නිසා ඇති වන පිරිහීමේ ස්වභාවයයි. මෙයින් ඔබට කිසිදු හානියක් සිදුවන්නේ නැහැ. මෙයත් අනාගතයේදී සිදුවන්නක්.” 

8. කොසොල් රජ දුටු හත් වන සිහිනය 

කොසොල් රජතුමා - “ස්වාමිනී, මා දුටුවා සතර දිගින් පැමිණෙන ගැහැනුන් හා පුරුෂයන් විසින් පිරී ඉතිරෙමින් පිටාර ගලන කළයකට පමණක් ජලය ගෙනැවිත් එය පිරවීමට උත්සාහ ගන්නවා. හිස් කළ ගෙඩි ගැන කවුරුත් බලන්නේ නැහැ. ඒවා එහෙම්මම තිබෙන්නට හරිනවා. මෙම සිහිනයේ තේරුම කුමක්ද ස්වමීනී?” 

බුදුරජාණන්වහන්සේ - “රජතුමනි, මෙයින් කියැවෙන්නේ අනාගතයේ දී පාලකයන් රට සමෘද්ධිමත් නොකිරීම නිසා රටේ ජනතාව අතිශයින් දිළිඳු බවට පත් වෙනවා. රටේ ආර්ථිකය පිරිහෙනවා. එවිට රජය ජනතාව අතර බදු බර තව තවත් පටවනවා. රටේ ධනවතුන් තව තවත් තර වෙනවා. ධනය ඇත්තන්ම තවත් තර වෙනවා. නැත්තන් නැත්තට ම නැති වෙනවා. මෙයත් අනාගතයේදී සිදුවන්නක් නිසා ඔබතුමාට කිසිදු හානියක් නැහැ.” 

අප මේ දකින්නේ එදා කොස‍ොල් රජු දුටු අනාගතයද? ඉතිරි සිහින 8 ඉදිරියේ දී 

- පර්සි ජයමාන්න