මුහුදේ දැවැන්තයකුට මීනීමරු සුදු මෝරකු (great white shark) පහර දුන් ආකාරය දැක්වෙන වීඩියෝවක කොටසක් පසුගියදා අන්තර්ජාලයට මුදා හැර තිබුණා. මෙවැනි දෙයක් දැක ගැනීමට ලැබෙන්නේ ඉතාමත් කලාතුරකින්. ඒ වාසනාව උදා වූයේ දකුණු අප්‍රිකානු වෙරළට නුදුරු මුහුදේ තල්මසුන් නිරීක්ෂණය සඳහා ගිය සාගරජීව විද්‍යාඥයකු වූ රයන් ජොන්සන්ටයි. මෙවැනි සටනක් වීඩියෝ ගතකර ඇත්තේ ද ප්‍රථම වතාවටයි. මෙය මිනිත්තු 50ක් තිස්සේ පැවති සටනක්.
අඩි 13ක් දිග මිනීමරු සුදු මෝරාගේ මාරක ප්‍රහාරයට ගොදුරු වූයේ රැලෙන් මඟ හැරී ගිය අඩි 33ක් දිග දැවැන්ත මොල්ලි තල්මසකු (humpback whale) යි. රයන් ඒ විස්මිත දසුන ඔහුගේ ඩ්‍රෝන කැමරාව මගින් වීඩියෝ ගත කළා. විද්‍යාඥයකු විසින් පටිගත කරනලද පළමු වීඩියෝව මෙයයි. මෙම සම්පූර්ණ වීඩියෝව ජූලි 17 වැනිදා ‘නැෂනල් ජ්‍යොග්‍රෆික් වයිල්ඩ්’(National Geographic Wild) නාලිකාව ඔස්සේ විකාශය වීමට නියමිතයි.
රයන් කියන විදියට මීනීමරු සුදු මෝරා මේ සාගරයේ දැවැන්තයාව දඩයම් කළේ ඉතා උපක්‍රමශීලීවයි. මුලින් ම ඌ කළේ තල්මසාගේ දරුණු මර්මස්ථානයක පිහිටි රුධිර නාළිකාවකට දරුණු ප්‍රහාරයක් එල්ල කිරීමයි. ඌ ඒ දැවැන්තයා දිය යටට ඇද ගෙන යාමට කලින් වලිගයේ ඇති නාළිකාවට පහර දී රුධිර ධාරාවක් ගලා යාමට සැලැස්සුවා.
සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන්නේ මොල්ලි තල්මසුන් වැනි සාගර දැවැන්තයන් විසින් මීනීමරු සුදු මෝරුන්ට පහරදී පන්නා හැරීමයි. ඒ වෙනුවට ඒ දැවැන්තයකු මෙවැනි මීනීමරු සුදු මෝරෙකුට ගොදුරු වීම ඉතා දුර්ලභ අවස්ථාවක්.
මේ මිනීමරු මෝරා, රයන් ඇතුළු පිරිස විසින් 2013 දී ‘හෙලන්’ කියා නම් කළා. එසේ කර ඇත්තේ ඒ වසරේ මෝරුන් පිළිබඳ කළ අධ්‍යයනයකදී අධීක්ෂණ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංගයක් සවි කළ අවස්ථාවේදියි. ඒ හෙලන් ම තමයි, වසර හතකට පසු මෙදා පහර දුන්නේ. මෝරා බද්ධ කර තිබූ උපාංගයෙන් ඔහු ඒ බව හඳුනා ගත්තා.
‘මෝරා තල්මස් දඩයමෙහි පළපුරුදු එකෙකු වගෙයි, මේ පහර දීම සිදු කළේ. හරියටම කළ යුතු දෙය තමන් නිශ්චිතව දන්නා අයුරිනුයි ඒක කළේ.’ රයන් ජොන්සන් ලන්ඩන් ටයිම්ස් පුවත් පතට අදහස් දක්වමින් කීවා. ‘මුලින්ම තල්මසාගේ වලිගයේ සිහින් තැනින්, තමන්ගේ කටට හොඳින් හසු කර ගත හැකි තැනින් අල්ලා ගත්තා. ඒ පහරින් ඌ සමත් වුණා, බල නහරයක් කපා ගන්න. ඒ එක්කම එයින් ලේ විදින්න පටන් ගත්තා.’
රයන් නොකඩවා ඒ සිදුවීම සිය ඩ්‍රෝන කැමරාව මගින් අහසේ සිට පටිගත කරන්න පටන් ගත්තා. ඒ සඳහා බැටරි හයක්ම මාරු කරන්න සිදුවුණා.
හෙලන් දිගින් දිගටම පහර දුන්නේ නැහැ. මුල් පහදීමෙන් පසු තල්මසාගේ රුධිරය ගලා ගොස් ඌ දුර්වල වනතෙක් මිනිත්තු 30ක් විතර නිකන් බලා හිටියා. ඊට පස්සෙයි, නැවතත් පහර දුන්නේ. ඒ වතාවේ හෙලන් පහර දුන්නේ තල්මසාගේ හිසටයි. හිස තදින් විකා ගෙන දිය යටට ගිල්වන්නට උත්සාහයක් ගත්තා. සතා කොච්චර දැවැන්තයෙකු වුනත් මෝරා තැත් කළේ තල්මහගේ හිස් මුදුණේ තිබූ ඉහළට වතුර විදින නාස්පුඩු ජල මට්ටමෙන් පහළට කර තබා ගන්නයි. රයන් කීවේ ඒ නිසා යළිත් තල්මසාට මුහුද මතු පිටට ඒමට නොහැකි වූ බවයි.
රයන් විසින් තල්මසාගේ හැඩ රුවද නීරීක්ෂණය කර තිබුණා. ඒ සිටියේ මොල්ලි තල්මස් වර්ගයේ දැවැන්තයෙක්. සිරුර පුරා පුල්ලි වැටී තිබුණා. ඒ වගේම ඌ රැලෙන් වෙන්ව සිටි සතෙක්. මේ කරුණු දෙකෙන්ම පෙනී ගියේ මේ පහර දෙන අවස්ථාවේ ඌ නිරෝගී තත්වයෙන් පසුවූ සතෙකු නොවූ බවයි.
‘බැලූ බැල්මට පෙනුනේ හෙලන් තමන් කරන්න යන දෙය ගැන දැඩි විශ්වාසයකින් සිටි බවයි. තමාගේ ගොදුර දඩයම් කළ හැකි දුර්වල එකක් බව ඇය දැන ගත්තේ තල්මසුන් දඩයමෙහි තමා ලත් අත්දැකීම් අනුව ද නැති නම් ඉවෙන් හෝ සාමාන්‍ය බුද්ධියෙන් ද කියා දැන ගැනීමට මා තුළ කුතුහලයක් ඇති වුණා.’ ඔහු කියනවා.
හොඳින් වැඩුණු මොල්ලි තල්මසකුට මිනීමරු සුදු මෝරකු පහර දුන් පළමු අවස්ථාව ලෙස මෙය වාර්තා වුනත්, 2015 දී මේ වර්ගයේ කුඩා පැටියකුට මෝරුන් 20කගේ රංචුවක් වට වී පහර දුන් අවස්ථාවක් වාර්තා වුණා. මේ සතුන්ගේ ප්‍රමාණයන්වල වෙනස නිසාම සමහර විට මෝරුන් තල්මසුන්ට පහරදීමට එක්වරම පෙලඹෙන්නේ නැහැ. අනෙක් අතට ඒ දැවැන්ත සිරුරට අමතරව තල්මසුන්ගේ ශක්තිමත් වලිගයත් ඕනෑම තත්වයකදී ඔවුන්ට ආරක්ෂාව සපයනවා.
මේ වසරේ මුල් හරියේ දී තවත් විද්‍යාත්මක අධ්‍යයන වාර්තාවක් රයන් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබුණා. එහි සඳහන් වූයේ 2017 පෙබරවාරි 17 වැනිදා ‘ඔෂන්ස් රිසර්ච් ආයතනයේ පර්යේෂණ යාත්‍රාවේ ඔහු සමග ගිය පිරිසට අඩි 23ක් පමණ දිග මොල්ලි තල්මසෙක් දක්නට ලැබුණා. ධීවරයන්ගේ දැලක් උගේ සිරුරේ පැටලී තිබුණා.
දකුණු අප්‍රිකාවේ මොසෙල් බොක්කේ දී හමු වූ ඒ සතා දරුණු ලෙස රෝගීව සිටියා. කෑම හිඟය නිසා මන්දපෝෂණයෙන් පෙළුණු උගේ සිරුර වෙළා ගෙන කවචයන් හා තල්මස් උකුණන් පිරී සිටිනු දක්නට ලැබුණා.
ඒ අවස්ථාවේ දී ඌට පහරදීමට මිනීමරු සුදු මෝරුන් දෙදෙනකු ආවා. එකෙකු උගේ පසුපස වම් ඇලපතට පහර දුන්නා. මිනිත්තු 42ක් බලා හිඳ අනතුරුව තවත් එවැනිම පහරක් එල්ල කළා. ඒ එක්කම තවත් මෝරෙක් ආවා. ඌ අඩි 13ක් දිග එකෙක්. ඌ එන විට අවට සිටි කුඩා මසුන් වේගෙන් ඉවතට පලා ගියා. මේ දෙවැනි මෝරා හෙලන් ද කියා හඳුනා ගෙන තිබුණේ නැහැ.
ඒ මෝරා හෙලන්ට සමාන උපක්‍රම යොදා ගත්තා. මොල්ලි තල්මහගේ හිස දෙසට ගියත් තල්මහ ගිල්වන්න උත්සාහ කළේ නැහැ. ඒ වෙනුවට වල්ගයට කළ අවසන් පහරදීමෙන්ම ඌ මියගියා. ඒ සටන පටන්ගෙන මිනිත්තු 90කට පසුවයි.
මෙම පර්යේෂණ කෘතිය මගින් අදහස් දැක්වූ ඒ පර්යේෂකයන් සඳහන් කර ඇත්තේ,‘එය තනි සිදුවීමක් ලෙස සැලකිය බවත්, ඒ අවස්ථාවට තල්මසාට මුහුණදීමට සිදුවූයේ ඌ දුර්වල හා රෝගී තත්වයෙන් පසු වූ නිසා බවත් සඳහන් කරන බවයි. ඒ නිසා සියලුම සුදු මෝරුන් තල්මසුන්ට පහර දෙන්නේ යැයි නොසැලකිය යුතු බවයි. එසේ වුවත්, ඉතා කලාතුරකින් නිරීක්ෂණය කරන්නට ලැබුණු තල්මසුන් හා සුදු මෝරුන් හා සංසිද්ධිය ඉදිරිපත් කරන්නේ එහි ඇති සුවිශේෂත්වයත් නිසයි.’
මෑත වසරවල දී සුදු මෝරුන් හා තල්මසුන් හමුවීම් වැඩිවී තිබෙනවා. අප්‍රිකානු සාගරයේ කලෙකට ඉහත රජකම් කළ මිනීමරු සුදු මෝරුන් මෑත වසරවල මේ කලාපයේ දකින්නට ලැබුණේ නැහැ. ඒත් 2018න් පසු මේ දක්වා කාලය තුළ, අප්‍රිකාවේ කේප් ටවුන්වල ෆෝල්ස් බොක්කේ දී එකම එක් වතාවක් පමණක් එකම එක මිනීමරු සුදු මෝරකු දැක තිබෙනවා.
නිදසුනක් වශයෙන් දෙසතියකට කලින් සුදු මෝරකුගේ මළ සිරුරක් දකුණු අප්‍රිකානු වෙරළට ගසා ගෙන අවුත් තිබී හමුවුණා. උගේ ළය වරල් අතර ගැඹුරු සිදුරක් තිබූ අතර උගේ අක්මාව හා හෘද වස්තුව අතුරුදන් වී තිබුණා. ඒවා ඇති වන්නේ තල්මසකුගේ පහර දීමකදියි. ඒ කලාපයේ වෙසෙන එවැනි මාරක තල්මසුන් දෙදෙනකු හඳුනාගෙන තියෙනවා. ඔවුන්ට නම් කර ඇත්තේ පෝට් හා ස්ටාබෝඩ් කියලයි. ඒ කලාපයෙන් මෝරුන් පන්නා දැමීමට ඔවුන් මේවා කරනවා වෙන්නට පුළුවන.
මෙහි දැක්වෙන්නේ මිනීමරු සුදු මෝරා මොල්ලි තල්මසාට පහර දුන් ආකරයයි.
මේ සටන තල්මසා මිය යන තෙක් මිනිත්තු 50ක් තිස්සේ සිදු වුණා.
අඩි 13ක් දිග මිනීමරු සුදු මෝරාගේ මාරක ප්‍රහාරයට ගොදුරු වූයේ රැලෙන් මඟ හැරී ගිය අඩි 33ක් දිග දැවැන්ත මොල්ලි තල්මසකු (humpback whale) යි. රයන් ඒ විස්මිත දසුන ඔහුගේ ඩ්‍රෝන කැමරාව මගින් වීඩියෝ ගත කළා. විද්‍යාඥයකු විසින් පටිගත කරනලද පළමු වීඩියෝව මෙයයි. මෙම සම්පූර්ණ වීඩියෝව ජූලි 17 වැනිදා ‘නැෂනල් ජ්‍යොග්‍රෆික් වයිල්ඩ්’(National Geographic Wild) නාලිකාව ඔස්සේ විකාශය වීමට නියමිතයි.
රයන් කියන විදියට මීනීමරු සුදු මෝරා මේ සාගරයේ දැවැන්තයාව දඩයම් කළේ ඉතා උපක්‍රමශීලීවයි. මුලින් ම ඌ කළේ තල්මසාගේ දරුණු මර්මස්ථානයක පිහිටි රුධිර නාළිකාවකට දරුණු ප්‍රහාරයක් එල්ල කිරීමයි. ඌ ඒ දැවැන්තයා දිය යටට ඇද ගෙන යාමට කලින් වලිගයේ ඇති නාළිකාවට පහර දී රුධිර ධාරාවක් ගලා යාමට සැලැස්සුවා.
සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන්නේ මොල්ලි තල්මසුන් වැනි සාගර දැවැන්තයන් විසින් මීනීමරු සුදු මෝරුන්ට පහරදී පන්නා හැරීමයි. ඒ වෙනුවට ඒ දැවැන්තයකු මෙවැනි මීනීමරු සුදු මෝරෙකුට ගොදුරු වීම ඉතා දුර්ලභ අවස්ථාවක්.
මෝරුන් විසින් තල්මසුන් ගොදුරු කර ගැනීම නොවෙයි, බොහෝ විට සිදු වන්නේ. එහි කණපිටයි.
මෙහි දැක්වෙන 2017 දී තල්මසකු විසින් පහරදීමෙන් වෙරළට ගොඩ ගැසූ මෝරකුගේ මළ සිරුරකි.
මේ මිනීමරු මෝරා, රයන් ඇතුළු පිරිස විසින් 2013 දී ‘හෙලන්’ කියා නම් කළා. එසේ කර ඇත්තේ ඒ වසරේ මෝරුන් පිළිබඳ කළ අධ්‍යයනයකදී අධීක්ෂණ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංගයක් සවි කළ අවස්ථාවේදියි. ඒ හෙලන් ම තමයි, වසර හතකට පසු මෙදා පහර දුන්නේ. මෝරා බද්ධ කර තිබූ උපාංගයෙන් ඔහු ඒ බව හඳුනා ගත්තා.
‘මෝරා තල්මස් දඩයමෙහි පළපුරුදු එකෙකු වගෙයි, මේ පහර දීම සිදු කළේ. හරියටම කළ යුතු දෙය තමන් නිශ්චිතව දන්නා අයුරිනුයි ඒක කළේ.’ රයන් ජොන්සන් ලන්ඩන් ටයිම්ස් පුවත් පතට අදහස් දක්වමින් කීවා. ‘මුලින්ම තල්මසාගේ වලිගයේ සිහින් තැනින්, තමන්ගේ කටට හොඳින් හසු කර ගත හැකි තැනින් අල්ලා ගත්තා. ඒ පහරින් ඌ සමත් වුණා, බල නහරයක් කපා ගන්න. ඒ එක්කම එයින් ලේ විදින්න පටන් ගත්තා.’
රයන් නොකඩවා ඒ සිදුවීම සිය ඩ්‍රෝන කැමරාව මගින් අහසේ සිට පටිගත කරන්න පටන් ගත්තා. ඒ සඳහා බැටරි හයක්ම මාරු කරන්න සිදුවුණා.
සුදු මෝරා පහර දුන් ආකාරය. ඌ මුලින් ම පහර දුන්නේ දැවැන්ත තල්මසාගේ දුර්වල තැනකටයි. ඉන් රුධිරය විශාල ලෙස ගලා ගියා
හෙලන් දිගින් දිගටම පහර දුන්නේ නැහැ. මුල් පහදීමෙන් පසු තල්මසාගේ රුධිරය ගලා ගොස් ඌ දුර්වල වනතෙක් මිනිත්තු 30ක් විතර නිකන් බලා හිටියා. ඊට පස්සෙයි, නැවතත් පහර දුන්නේ. ඒ වතාවේ හෙලන් පහර දුන්නේ තල්මසාගේ හිසටයි. හිස තදින් විකා ගෙන දිය යටට ගිල්වන්නට උත්සාහයක් ගත්තා. සතා කොච්චර දැවැන්තයෙකු වුනත් මෝරා තැත් කළේ තල්මහගේ හිස් මුදුණේ තිබූ ඉහළට වතුර විදින නාස්පුඩු ජල මට්ටමෙන් පහළට කර තබා ගන්නයි. රයන් කීවේ ඒ නිසා යළිත් තල්මසාට මුහුද මතු පිටට ඒමට නොහැකි වූ බවයි.
රයන් විසින් තල්මසාගේ හැඩ රුවද නීරීක්ෂණය කර තිබුණා. ඒ සිටියේ මොල්ලි තල්මස් වර්ගයේ දැවැන්තයෙක්. සිරුර පුරා පුල්ලි වැටී තිබුණා. ඒ වගේම ඌ රැලෙන් වෙන්ව සිටි සතෙක්. මේ කරුණු දෙකෙන්ම පෙනී ගියේ මේ පහර දෙන අවස්ථාවේ ඌ නිරෝගී තත්වයෙන් පසුවූ සතෙකු නොවූ බවයි.
‘බැලූ බැල්මට පෙනුනේ හෙලන් තමන් කරන්න යන දෙය ගැන දැඩි විශ්වාසයකින් සිටි බවයි. තමාගේ ගොදුර දඩයම් කළ හැකි දුර්වල එකක් බව ඇය දැන ගත්තේ තල්මසුන් දඩයමෙහි තමා ලත් අත්දැකීම් අනුව ද නැති නම් ඉවෙන් හෝ සාමාන්‍ය බුද්ධියෙන් ද කියා දැන ගැනීමට මා තුළ කුතුහලයක් ඇති වුණා.’ ඔහු කියනවා.
හොඳින් වැඩුණු මොල්ලි තල්මසකුට මිනීමරු සුදු මෝරකු පහර දුන් පළමු අවස්ථාව ලෙස මෙය වාර්තා වුනත්, 2015 දී මේ වර්ගයේ කුඩා පැටියකුට මෝරුන් 20කගේ රංචුවක් වට වී පහර දුන් අවස්ථාවක් වාර්තා වුණා. මේ සතුන්ගේ ප්‍රමාණයන්වල වෙනස නිසාම සමහර විට මෝරුන් තල්මසුන්ට පහරදීමට එක්වරම පෙලඹෙන්නේ නැහැ. අනෙක් අතට ඒ දැවැන්ත සිරුරට අමතරව තල්මසුන්ගේ ශක්තිමත් වලිගයත් ඕනෑම තත්වයකදී ඔවුන්ට ආරක්ෂාව සපයනවා.
මේ වසරේ මුල් හරියේ දී තවත් විද්‍යාත්මක අධ්‍යයන වාර්තාවක් රයන් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබුණා. එහි සඳහන් වූයේ 2017 පෙබරවාරි 17 වැනිදා ‘ඔෂන්ස් රිසර්ච් ආයතනයේ පර්යේෂණ යාත්‍රාවේ ඔහු සමග ගිය පිරිසට අඩි 23ක් පමණ දිග මොල්ලි තල්මසෙක් දක්නට ලැබුණා. ධීවරයන්ගේ දැලක් උගේ සිරුරේ පැටලී තිබුණා.
දකුණු අප්‍රිකාවේ මොසෙල් බොක්කේ දී හමු වූ ඒ සතා දරුණු ලෙස රෝගීව සිටියා. කෑම හිඟය නිසා මන්දපෝෂණයෙන් පෙළුණු උගේ සිරුර වෙළා ගෙන කවචයන් හා තල්මස් උකුණන් පිරී සිටිනු දක්නට ලැබුණා.
ඒ අවස්ථාවේ දී ඌට පහරදීමට මිනීමරු සුදු මෝරුන් දෙදෙනකු ආවා. එකෙකු උගේ පසුපස වම් ඇලපතට පහර දුන්නා. මිනිත්තු 42ක් බලා හිඳ අනතුරුව තවත් එවැනිම පහරක් එල්ල කළා. ඒ එක්කම තවත් මෝරෙක් ආවා. ඌ අඩි 13ක් දිග එකෙක්. ඌ එන විට අවට සිටි කුඩා මසුන් වේගෙන් ඉවතට පලා ගියා. මේ දෙවැනි මෝරා හෙලන් ද කියා හඳුනා ගෙන තිබුණේ නැහැ.
ඒ මෝරා හෙලන්ට සමාන උපක්‍රම යොදා ගත්තා. මොල්ලි තල්මහගේ හිස දෙසට ගියත් තල්මහ ගිල්වන්න උත්සාහ කළේ නැහැ. ඒ වෙනුවට වල්ගයට කළ අවසන් පහරදීමෙන්ම ඌ මියගියා. ඒ සටන පටන්ගෙන මිනිත්තු 90කට පසුවයි.
මෙම පර්යේෂණ කෘතිය මගින් අදහස් දැක්වූ ඒ පර්යේෂකයන් සඳහන් කර ඇත්තේ,‘එය තනි සිදුවීමක් ලෙස සැලකිය බවත්, ඒ අවස්ථාවට තල්මසාට මුහුණදීමට සිදුවූයේ ඌ දුර්වල හා රෝගී තත්වයෙන් පසු වූ නිසා බවත් සඳහන් කරන බවයි. ඒ නිසා සියලුම සුදු මෝරුන් තල්මසුන්ට පහර දෙන්නේ යැයි නොසැලකිය යුතු බවයි. එසේ වුවත්, ඉතා කලාතුරකින් නිරීක්ෂණය කරන්නට ලැබුණු තල්මසුන් හා සුදු මෝරුන් හා සංසිද්ධිය ඉදිරිපත් කරන්නේ එහි ඇති සුවිශේෂත්වයත් නිසයි.’
මෑත වසරවල දී සුදු මෝරුන් හා තල්මසුන් හමුවීම් වැඩිවී තිබෙනවා. අප්‍රිකානු සාගරයේ කලෙකට ඉහත රජකම් කළ මිනීමරු සුදු මෝරුන් මෑත වසරවල මේ කලාපයේ දකින්නට ලැබුණේ නැහැ. ඒත් 2018න් පසු මේ දක්වා කාලය තුළ, අප්‍රිකාවේ කේප් ටවුන්වල ෆෝල්ස් බොක්කේ දී එකම එක් වතාවක් පමණක් එකම එක මිනීමරු සුදු මෝරකු දැක තිබෙනවා.
නිදසුනක් වශයෙන් දෙසතියකට කලින් සුදු මෝරකුගේ මළ සිරුරක් දකුණු අප්‍රිකානු වෙරළට ගසා ගෙන අවුත් තිබී හමුවුණා. උගේ ළය වරල් අතර ගැඹුරු සිදුරක් තිබූ අතර උගේ අක්මාව හා හෘද වස්තුව අතුරුදන් වී තිබුණා. ඒවා ඇති වන්නේ තල්මසකුගේ පහර දීමකදියි. ඒ කලාපයේ වෙසෙන එවැනි මාරක තල්මසුන් දෙදෙනකු හඳුනාගෙන තියෙනවා. ඔවුන්ට නම් කර ඇත්තේ පෝට් හා ස්ටාබෝඩ් කියලයි. ඒ කලාපයෙන් මෝරුන් පන්නා දැමීමට ඔවුන් මේවා කරනවා වෙන්නට පුළුවන.
මිනීමරු මෝරුන් කුරිරු සතුන් ලෙස ප්‍රසිද්ධ වී ඇත්තේ මක්නිසාද?
මෝරුන් මිහිපිට සිටිනා අති දක්ෂ විලෝපිකයන් නිසාත්, මිනිසුන්ට දරුණු ලෙස පහරදීම නිසාත් තල්මසුන්ට වඩා මිනිසුන් මෝරුන්ට බයයි. ඔවුන් වසර මිලියන 200ක් තිස්සේ පරිණාමය නොවී එකම ආකාරයකින් පැවතීමත් විශේෂත්වයක්. ඔවුන් තේරුම් ගැනීමට අපහසු ඉතා බුද්ධිමත් සතුන් ලෙසයි සැලකෙන්නේ.මිනිසුන් බිය කරන ඔවුන් සතු ලොකුම සාධකය ඔවුන්ගේ තියුණු දත්. අඟල් දෙකහමාරක් පමණ දිග මේ දත් පේළි 15ක් මෝරකුගේ කටේ තියෙනවා. ඒවා කෙතරම් නියුණු ද යත් එක පහරකින් ම කපා වෙන් කිරීමේ හැකියාව තියෙනවා. ඒ දත් කැඩුණොත් වැටුණොත් ඕනෑම වාර ගණනක් නැවත හැදෙනවා.
අනෙක් ප්‍රධාන සාධකය දිය මත ඉතා වේගයෙන් පිහිනා යාමේ හැකියාවයි. මැකෝ මෝරකුට පැ.හැ. 60ක (කි.මී. 96ක) තරම් අධික වේගයෙන් පිහිනා යා හැකියි. සුදු මෝරකුට පැ.හැ. 25ක (පැ.කි.මී. 40ක) උපරිම වේගයක් ගත හැකියි. මිනිසාට දිය මත යා හැකි වැඩිම වේගය පැ.හැ. 5ක් (පැ. කි.මී. 8ක්) පමණයි.
සුදු මෝරකු අඩි 20ක් පමණ දිගට වැඩෙන්න පුළුවන්. මිනිසුන් අධික ලෙස බිය වුවත් ඔවුන් මිනිසුන් හඹා යන්නට විශේෂ කැමැත්තක් දක්වන්නේ නැහැ. බොහෝ විට සුදු මෝරකු මිනිසකු වරක් සපා අත අරිනවා. එ්ත් ඒ පහර මිනිසකු මරා දැමීමට ප්‍රමාණවත්.
මෝරුන්ට වඩා මිනිසුන් දරුණුයි. හරි නම් මෝරුන් තමයි, මිනිසුන්ට බය වෙන්න ඕනෑ. වසරක් පාසා මිලියන ගණනක් මෝරුන් මිනිසුන් අතින් මැරෙනවා. සමහර මෝරුන් වර්ග අල්ලා ගෙන සුප් පිණිස වරල් කපා ගෙන සිරුර ආපසු මුහුදට දමනවා. ඒ සතුන් මිය යන්නේ කුසගින්නේ හෝ පිහිණීමට නොහැකිව දියේ ගිලීමෙන්. ඒ අතින් මෝරුන්ට වඩා මිනිසුන් දරුණු යයි කිවහැකියි.
- පර්සි ජයමාන්න
0 Comments