මල් කැකුළු

ඔබත් දන්නවද 1705 දී එඞ්මන් හේලිගේ ධූම කේතුව (වල්ගා තරුව) සෑම වසර 75ත් 76ත් අතර කාලයකදී පෘථිවි අහසේ දිස්වෙන බව. (අවසන් වරට පෑයුවේ 1986දීයි. මීළඟට පායන්නේ 2061දීයි.)

ඔබත් දන්නවද අභ්‍යවකාශයෙහි වායුගෝලයක් නැති බව. ඒ නිසා ඒ හරහා කිසිම ශබ්දය ගමන් නොකරන බව.

ඔබත් දන්නවද ශබ්දය ගමන් කරන්නට වායුව නැති නිසා අභ්‍යවකාශයෙහිදී තමා ළඟ සිටින අජටාකාශගාමියාට පවා කතා කළ හැක්කේ ගුවන් විදුලි තරංග ඔස්සේ පමණක් බව.

වසර 2000කට පමණ ඉහත දී ඉතාලියේ විසූවියස් ගිනිකන්ද (යමහල) පුපුරා යාමෙන් විනාශ වූ පොම්පෙයි නගරයේ සුන්බුන් අතරින් පුරාවිද්‍යාඥයන් තවමත් විස්මිත යටගියාවන් මතුකර ගන්නවා.

අලූතින් මතුකර ගෙන ඇත්තේ අවුරුදු 2000ක් පැරණි බිතුසිතුවම් පෙළක්. මේ බිතුසිතුවම් මතුකර ගෙන ඇත්තේ කි‍්‍ර.ව. 79 දී පුපුරා ගිය විසූවියස් ගිනි කන්දේ ලාවා හා අළුවලින් වැසුණු පොම්පෙයි නරගයේ නිවෙස්වල නටබුන් අතරිනුයි..
පසුගියදා මේ කැණීම් කළ පුරාවිද්‍යාඥයන් විසින් මෙම බිතුසිතුවම්වල ඡුායාරූප රාශියක් මාධ්‍ය වෙත මුදා හැර තියෙනවා. මේ සමග පළවෙන්නේ ඒ අතරින් කීපයක්.

තද රතුපැහැති පසුබිම් මත ඇඳි සර්පයන් මොනරුන් ඇතුළු කුරුල්ලන් මල් ගස් වැල් මෙන් ම සත්ව රූප ද දේව රූප ද ඊට අයත් වෙනවා. මේ හැරෙන්නට යාඥා කරන අල්තාරය අසල චිත‍්‍රවලට සරුබවේ සංකේත හැටියට බිත්තර හා පලතුරු ද ඇතුළත් කර තිබෙනවා.

පුරාවිද්‍යාඥයන් කියන්නේ මේ සිතුවම්වලින් හෙළිවන්නේ පොම්පෙයි නගරයේ එකල පැවති ධනවතුන්ගේ නිවෙස්වල වෙන ම දෙවියන් ඇදහීමට ස්ථාන සකසා ගෙන තිබුණු බවයි. එපමණක් නොව ඒ සිතුවම් ද ඉතා උසස් මට්ටමක පවතින බවයි.
පැරණි රෝමයේ ”ලැරේරියා” යනුවෙන් හැඳින්වුණු මෙම කුඩා දේවස්ථාන ධනවතුන්ගේ…