මල් කැකුළු

වසර 50,000කට පෙර ජීවත්වූ සිංහ පැටියකුගේ සිරුරක් ඉතා සුරක්ෂිතව තිබී රුසියාවේ සයිබීරියානු හිම බිමෙහි තිබී හමුවී තියෙනවා. සදා හිමතුහින සහිත මෙම ප‍්‍රදේශයේ ‘ඉතාමත් ඉහළ තත්වයෙන් ආරක්ෂා වී ඇති සිංහ සිරුරට ජුරාසික් පාක් ක‍්‍රමයේ අත්හදා බැලීමකින් පණ දිය හැකිද?

පසුගිය දා මේ විස්මිත සිංහ සිරුර රුසියාවේ ශීතල අධික ම කලාපයේ සාඛා ජනරජයේ අගනුවර වූ යාකුට්ස්ක්හි දී ප‍්‍රථම වතාවට මහජනතාවට දැක ගන්නට අවස්ථාව සැලසුවා. මේ සිංහ පැටියා වයස සති 6ත් 8ත් අතර එකෙක්. සයිබීරියාවේ සදා හිමතුහින සහිත ප‍්‍රදේශයේ දී ඌ මියගිය හේතුව තවමත් අබිරහසක්.

දැනට වඳ වී ගොස් ඇති සිංහ විශේෂයකට අයත් මේ පැටියකුගේ සිරුරක් මෙසේ හමු වී ඇත්තේ ලොව පළමු වතාවටයි.

වසර මිලියන 1.7 ක් පැරැණි යැයි විශ්වාස කරනු ලබන රාම් සේතු එසේ නැතිනම් ‘රාමාගේ පාලම’ සැබැවින්ම, මිථ්‍යාවත් යථාර්ථයත් අතර දෝලනය වන අබිරහසක්. ඉන්දියාවේ පම්බාන් දූපතේ ධනුෂ්කොඩි තුඩුවෙන් ආරම්භ වී අපේ ශී‍්‍ර ලංකාවේ මන්නාරම් දූවෙන් අවසන් වෙනවා යැයි පැවසෙන මෙම පාලම කිලෝ මීටර් 30 ක් දිගින් යුක්ත වූ බවත් පළල කිලෝ මීටර් 3 ක් වූ බවත් විශ්වාස කෙරෙනවා. ‘රාමාගේ පාලමෙ’හි නටබුන් ලෙස අද අපට දකින්න ලැබෙන්නේ මුහුදේ පාවෙන දිගු ගල් පේළියක් පමණයි. එය අභ්‍යවකාශයටත් පෙනෙනවා. එහි ලොකු අබිරහසක් සැඟවී තියෙන බවයි, පැවසෙන්නේ. මේ ගල් පේළියට යටින් ඇත්තේ කොරල් පර යි. මේවා බොහෝ කාලයකට පෙර මිනිසා විසින් ඉදිකළ එකක් බව දැන් පිළිගෙන තියෙනවා. මෙය පාලමක් බවට සක්ෂි වාල්මිකීගේ රාමායනයේත් තියෙනවා.

අමුතු විදියේ අවකාශ වස්තුවක් පසුගියදා පෘථිවිය ආසන්නයෙන් ගමන් කළා. එය කෙළින් ම ධූම කේතුවක් කියාවත් ග‍්‍රහකයක් කියාවත් කිව නොහැකි ‘සුරුට්ටුවක හැඩයක් ඇති මෙම අමුතු අවකාශ වස්තුව සක්වළ කිසියම් ශිෂ්ටාචාරයකින් පැමිණි යානයක් යැයි විශ්වාස කෙරෙනවා. ඒ අනුව ලෝක ප‍්‍රකට විද්‍යාඥ ස්ටීවන් හෝකින්ස් ප‍්‍රමුඛ විද්‍යාඥයන් පිරිසක් අධි තාක්ෂණික ස්කෑනර යොදා ගෙන මේ යෝධ සුරුට්ටුවක හැඩැති මේ ආකාශ වස්තුව ගැන දැන් පරීක්ෂණ පවත්වා ගෙන යනවා.

‘ඔමුවාමුවා’ යනුවෙන් නම් කර ඇති මේ අමුතු හැඩයේ ‘ග‍්‍රහකය’ ඇත්ත වශයෙන් ම යන්ත‍්‍ර අබලන් වීම නිසා මග වැරදී අපේ සෞරග‍්‍රහමණ්ඩලයට පා වී ආ සක්වළ යානයක් යැයි තාරකා විද්‍යාඥයකු මතයක් පළ කර තියෙනවා.

ඔහු ආචාර්ය ජේසන් රයිට්. ඇමෙරිකාවේ හවායිහි පෙන් ස්ටේට් විශ්ව විද්‍යාලයේ තාරකා විද්‍යාව හා තාරකීය භෞතික විද්‍යාව පිළිබඳ සම මහාචාර්ය වරයායි.
ආචාර්ය ජේසන් රයිට් පවසන්නේ මේ ආකාශ වස්තුව මෙහි පැමිණියේ අන්තරීක්ෂ අවකාශයේ සැරිසරන ධූම කේතුවක් එන ආකාරයට සමාන ආකාරයෙන් බවයි. ‘සක්වළ යානයක් වුනත් එංජීන් අකි‍්‍රය වුණොත් ඒ විදියට තමයි පැමිණෙන්නේ.’ ඔහු කියනවා.

මෑතදී සෞරග‍්‍රහ මණ්ඩලයට පාවී ආ සුරුට්ටුවක හැඩයෙන්…

අපේ සෞරග‍්‍රහ මණ්ඩලයට බොහෝ සෙයින් සමාන සෞරග‍්‍රහ මණ්ඩලයක් සොයා ගැනීමට ඇමරිකාවේ නාසා ආයතනය සමත් වී තියෙනවා.

මේ නව සෞරග‍්‍රහ මණ්ඩලය හමු වී ඇත්තේ ආලෝක වර්ෂ 10.5ක පමණ ඈතින් දකුණු අර්ධ ගෝලයේ පිහිටි එරිඩානුස් තාරකා පංතියට අයත් එප්සිලන් තරුව ආශ‍්‍රිත කලාපයේයි.

එය අපේ සෞරග‍්‍රහ මණ්ඩලය ආරම්භක යුගයේ පැවති ආකාරයට බොහෝ සේ සමාන බැව් විද්‍යාඥයන්ගේ මතයයි. අපේ හිරු වැනි තරුවක් වටා ග‍්‍රහලෝක බිහිවෙන අයුරු අපට එයින් දැක ගන්න පුළුවන්.

මේ දිනවල ලොව පුරා ටෙලිවිශන් රසිකයන් අතරේ ජනපි‍්‍රය ටෙලිකතා මාලාවක් තියෙනවා. ඒ තමා ‘බැබිලන් 5’ කියා හැඳින්වෙන ඒ විද්‍යා ප‍්‍රබන්ධ කතාව. ඈත එපිට සක්වළෙහි සැරිසරන අභ්‍යවකාශ නැවතුම් පොළක් සම්බන්ධ කර ගත් එය විකාශය වන්නේත් මේ එරිඩානුස් තාරකා පංතිය පසුබිම් කර ගෙන වීම විස්මයට කරුණක්.

එප්සිලන් එරිඩානි (Epsilon Eridani) ග‍්‍රහ මණ්ඩලය චිත‍්‍රශිල්පියකු දුටු හැටි. අලූත් හිරු සමග අපේ බ‍්‍රහස්පතී ග‍්‍රහයාට සමාන ග‍්‍රහයකු මෙන් ම ධූම කේතු දෙකක් ද ග‍්‍රහක වළල්ලේ ඇතුළතින් තිබෙනු දැකිය හැකියි. අපේ සෞරග‍්‍රහ මණ්ඩලයේ කයිපර් (Kuiper Belt) නම් ග‍්‍රහක වළල්ලත් ඒ ආකාරයෙන් ම මේ නව හිරු සමග තිය…

අප අතර ජීවත්වන වයෝවෘද්ධත ම පත‍්‍රකලාවේදියා වූ අපේ එඞ්වින් ආරියදාස මහත්තයට පසුගිය දෙසැම්බර් 3 වැනිදාට අවුරුදු 96ක් පිරුණා. ඒ පිළිබඳව මට ඇත්තේ කිව නොහැකි තරම් සතුටක්. ඒ අවුරුදු 96න් 53ක් ම මා එතුමා සමග ළඟින් ම හිටියා. අදහස් හුවමාරු කර ගත්තා. එතුමාගෙන් මා ලද දැනුම් සම්භාරය මෙතෙකැයි කියන්න බැරි තරම්. අපට මග පෙන්වන්නට අද වගේ සන්නිවේදන පාඨමාලා නොතිබුණු අපේ තරුණ කාලේ අපගේ පරමාදර්ශය වූයේ එතුමායි. සන්නිවේදන පාඨමාලා වැහි වැහලා ඇති අදත් අපේ නව පරපුර වෙනුවෙන් පවා ඒ පරමාදර්ශ තත්වය එසේ ම නොවෙනස් ව පවතිනවා.