මල් කැකුළු

සමහර විට ඔබ කොතෙකුත් ඇති උඩුගුවනේ සිට පොළොව පෙනෙන හැටි. ඒත් මේ තරම් පැහැදිලි පින්තූරයක් නම් කොහොත් ම දැකලා නැතුව ඇති. මේ අපූරු රූප පෙළ සකසා ඇත්තේ රුසියානු කාලගුණ චන්ද්‍රිකාවකින් ලැබුණු පිළිබිඹු උදවු කර ගෙනයි. අපේ මහ පොළොවේ අර්ධගෝල දෙකත් සමස්ත පෘථිවියමත් වශයෙන් මේ රූප රාමු ගොනු කර තියෙනවා.

මේ රූප සකසා ඇත්තේ අද පවතින අති නවීන පරිගණක තාක්ෂණය යොදා ගෙනයි.

කැනඩාවේ වික්ටෝරියා විශ්ව විද්‍යාලයේ ජේම්ස් ටිර්විට්-ඩ්‍රේක් (James Tyrwhitt-Drake) තමයි මේ අපූරු රූප පෙළ ඇතුළත් වීඩියෝව සකස් කර ඇත්තේ. හිරු පායා හිරු රැස් පෘථිවිය සිසාරා යද්දී පෙනෙන විදියටයි මෙහි පටිගත කිරීම් කර ඇත්තේ.

අපේ පෙකණියේ හෙවත් ‘බුරියේ’ බැක්ටීරියා ලක්ෂ ගණනක් ඉන්නා බව අප කලින් කීවා, සමහර විට ඔබට මතක ඇති. මේ ඒ ගැන කළ තවත් පර්යේෂණයක තොරතුරුවලින් බිඳක්.

බැක්ටීරියා පවුලට අයත් සිය ගණනක් බැක්ටීරියා වර්ග තියෙනවා. ඒ අතරින් සමහර බැක්ටීරියා වර්ග අපේ සිරුරට ඉතාමත් හානිකර තත්වයක් ඇති කරනවා. ආහාර විෂවීම් හා අසාත්මිකතා ඇති කරනවා. ඒ හතුරු බැක්ටිරියා අතර සිටින ඇතැම් බැක්ටීරියා වර්ගවලින් සිරුරට විශාල සහනයක් සැලසෙනවා. ඒවා මිතුරු බැක්ටීරියා ලෙස හඳුන්වන්න පුළුවන්. මේ දෙකට ම නැති බැක්ටීරියා වර්ගත් තියෙනවා.

 ක්ලොස්ටී‍්‍රඩියා නම් බැක්ටීරියා පවුලට බැක්ටිරියා විශේෂ අතරින් කෝථය හෙවත් මංශ කුණු වීම, පිටගැස්ම, නොයෙක් ආකාරයේ මාරක ආහාර විෂවීම්, පමණක් නොව රෝහල්වල ආසදනයන් පවා ඇති කරනවා. ඒ බැක්ටීරියාව හැඳින්වෙන්නේ ක්ලොස්ටී‍්‍රඩියම් ඩිෆිසිලි (Clostridium difficile) කියායි.

පර්යේෂකයන් පවසන ආකාරයට අනුව පෙකණියෙහි එක් රැුස් ව ඇති බැක්ටීරියාවලින් ආහාර අසාත්මිකවීම් හා විෂවීම්වලට පිළියම් යෙදිය හැකියි.

ජොර්දානයේ තැනින් තැන විසිරුණු යෝධ වළලු විශේෂයක් තියෙනවා. ඒවා ඉහළ අහසේ සිට හෝ චන්ද්‍රිකාවක සිට විතරයි කව හැටියට හරියට පැහැදිලිව දැක ගන්න පුළුවන්.

ඒවා හැඳින්වෙන්නේ ‘යෝධ වෘත්ත’ (Big Circles) හෙවත් ‘යෝධ වළලු’ කියායි. ඒවායේ විෂ්කම්භය අඩි 720ත් 1.490ත් (මීටර 220ත් මීටර 455ත්) අතර වෙනවා කියලයි සඳහන් වෙන්නෙ. ඒවා කොයිතරම් විශාල ද කියලා එයින්ම හිතා ගන්න පුළුවන්.

ඒ වළලු කීපයක් මුලින්ම ගුවනින් දැක ඇත්තේ 1920 ගණන්වලදියි. ඊට පස්සේ 1930, 1953 හා 2002 දී ගුවනින් කළ මැනුම් කටයුතුවල දී ඒවායේ පිහිටීම් විතරක් නෙවෙයි, ප‍්‍රමාණයන් හා හැඩයන් ආදියත් ඉතා නිවැරදිව ගණනය කරනු ලැබුවා.

පසුගියදා බටහිර ඕස්ටේ‍්‍රලියාවෙන් ගිය පුරාවිද්‍යාඥයන් පිරිසක් ඒවා ගැන නව අධ්‍යයනයක් කළා. ඔවුන් ඒවා ගැන වාර්තාවක් සකස් කර තියෙනවා. මුලින්ම ඔවුන්ගේ විමසුමට ලක් වුණේ ජොර්දානයේ වළලුයි. ඒවා 12ක් ලෙස හඳුනා ගෙන තියෙනවා.

මෑතදී සිරියාවේත් වළලු වගයක් හඳුනා ගෙන ඇති අතර ඔවුන්ට අවශ්‍යව ඇත්තේ මේවා ගැන ලෝක ජනතාවගේ අවධානය යොමු කරවන්නයි. ඒවා ඉදි කළ අරමුණු ගැන තවදුරටත් විමසා බලන්නයි.

ඔවුන්ගේ වාර්තාවට අනුව බටහිර ජොර්දානයේ මධ්‍යම ප‍්‍රදේශයේ යෝධ වළලු 8…

මේ වසරේ මුලදී රුසියාවේ සයිබීරියාවෙන් අබිරහස් ආවාට තුනක් මතු වුණා. ඒවා ගැන ලොව පුරා නොයෙක් මත පළ වුණා. දැන් විද්‍යාඥයන් කියන්නේ ඒවා පොළොව යට ඇති ගෑස් තැන්පතු පිපිරීමෙන් ඇති වූ ඒවා බවයි.

මෙහි අබිරහස හෙළිදරවු කර ගතහොත් එය ලෝකයේ විස්මිත අබිරහස් අතරින් එකක් ලෙස සැලකෙන විවාදයට ලක්ව ඇති බර්මුඩා ති‍්‍රකෝණයේ රහසත් හෙළිදරවු කර ගත හැකි යැයි අදහසක් ද ඔවුන් වෙතින් පළ වී තියෙනවා.

මේ වසරේ මුලදී අබිරහස් ආවාට තුනක් මතු වුණා, රුසියාවේ සයිබීරියාවෙන්. විද්‍යාඥයන් විශ්වාස කරන්නේ පොළොව යට ඇති ගෑස් නිධිවල පිපිරීමෙන් ඒවා ඇති වූ බවයි. මෙහි විශාලම ආවාටය පරීක්ෂා කළ අවස්ථාවේ දී ඔවුනට, එහි ගෑස් හයිඩ්‍රේට තිබී හමු වුණා. ඒ නිසයි, ඔවුන් හිතන්නේ මේ ආවාට හැදෙන්නට ඇත්තේ එවැනි පිපිරීම් නිසයි කියලා. බර්මුඩා ති‍්‍රකෝණයේ දී අහස් යානා හා නාවික යාත‍්‍රා අතුරුදන් වීමට හේතුවත් මෙයම විය හැකි බවයි ඔවුන් කියන්නේ.

අපට හුරුපුරුදු කුඩය විතරයි, මේ වෙනස් වෙන ලෝකේ වෙනස් නොවී තිබුණේ. ඔන්න දැන් ඒකත් ලොකු වෙනසකට ලක් වෙලා! අලූත් ම තාලේ විකල්පයක් ඇවිත්!

මේ අලූත් කුඩය හුළඟට ගසා ගෙන යන්නේවත්, මග යන එන අයගේ ඇෙඟ් වදින්නෙවත් නැහැ. හැබැයි ඉහළ ගෙන යන කොට හිරිකඩවත් ඇෙඟ් වදින්නෙ නැහැ.

මේ විප්ලවකාරී නව නිපැයුම හැඳින්වෙන්නේ ‘එයා අම්බ්රෙල්ලා’ (Air Umbrella) හෙවත් ‘එයාබ්‍රෙලා’ (Air-brella) කියලයි. මේක වෙළෙඳපොළට එන්නේ ලබන අවුරුද්දේ අවසානයෙදියි.

කුඩය වෙනුවට එන මේ නව නිපැයුමේ ගෞරවය හිමි වන්නේ චීන ජාතිකයකුටයි. මේ කුඩයට රෙද්දක් නැහැ. ඒ වෙනුවට යොදා ගෙන ඇත්තේ වාතයයි. ඔබේ හිසට ඉහළ අහසෙන් වැටෙන වැහි බිඳු ඉවතට තල්ලූ කිරීම මගින් තමයි, ඔබට නොතෙමී ඉන්න සලස්වන්නේ, මේ නව ක‍්‍රමයෙන්.