මේ පර්යේෂණයට පාදක වී ඇත්තේ ඔහුට ලැබී ඇති වසර 900ක් පැරණි අපි‍්‍රකානු කාසි වගයක්. ඒවා කවුරුන් ඕස්ටේ‍්‍රලියාවට ගෙනාවා ද යන්න සොයන්නයි දැන් ඔහු වෙහෙසන්නේ. ඒ සඳහා ඔහු උදවු කර ගන්න යනවා ඕස්ටේ‍්‍රලියානු ආදි වාසීන් වන අබොරිජිනල්වරුන්ගේ ලෙන් චිත‍්‍රවල ඇතුළත් නාවුක යාත‍්‍රාවල රූප සටහනක්.
කි‍්‍රස්තු වර්ෂ 11 වන සියවසට අයත් යැයි සැලකෙන මේ කිල්වා කාසි හමුවෙලා තියෙන්නේ 1944 දී ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ උතුරු ප‍්‍රාන්තයේ වෙරළෙන් ඔබ්බෙහි පිහිටි වෙසල්ස් දූපත්වලින්. මේ නිසා අවුරුදු ගණනාවක් තිස්සේ මතබේද ඇති වී තිබුණා ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ වෙරළට ආ පැරණිම සේලරුවන් කවුරුන්ද යන්න පිළිබඳව.
මේ අපූරු ගවේෂණ කටයුත්තට අත ගසා තියෙන්නේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ඉන්ඩියානා විශ්ව විද්‍යාලයේ හා පර්ඩුවේ විශ්ව විද්‍යාලයේ මානවවිද්‍යාඥ ඕස්ටේ‍්‍රලියානු ජාතික ඉයන් මැකින්ටොෂ් මහාචාර්යවරයායි. ඔහු කියන විදියට ඒ දූපත්වල ඇති ලෙන් චිත‍්‍රවලින් ඔහු සොයා ගෙන තියනවා යුරෝපීය නාවික යාත‍්‍රාවක චිත‍්‍රයක්. ඒ චිත‍්‍රයෙන් විදේශිකයන්ගේ ආගමනය ගැන යමක් මතු කර ගත හැකි යයි ඔහු හිතනවා.
මේ කිල්වා කාසි සොයා ගත්තේ දෙවන ලෝක සංග‍්‍රාමය පැවති කාලයෙදි, ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ රාජකීය ගුවන් හමුදාවේ සේවය කළ රේඩාර් කි‍්‍රයාකරුවකු වූ මෝරී අයිසන්බර්ග් විසින්.
අයිසන්බර්ග් මේ පැරණි කාසි විකුණන්න හැදුවත් ඒක හරි ගියේ නැහැ. ඊට පස්සේ ඒක පැත්තකට දාලා වසර ගණනාවක් ගත වුණා. 1979 දී ඔහු එය කෞතුකාගාරයකට යැව්වා ඒවා හඳුනා ගැනීමට.
”ඊළඟට අප කළයුතු ලොකු ම කාරිය මේ පිළිබඳ ලේඛන, දින වකවානු හා මේ ගැන කරන අර්ථ දැක්වීම් විශ්ලේෂණය කිරීමයි. ඒ සඳහා අප ඕස්ටේ‍්‍රලියානු ස්වදේශිකයන්ගේ සහය ලබා ගන්න ඕනෑ.” යැයි මැකින්ටෝෂ් ඉන්ඩියානා ප‍්‍රාන්තයේ සිය නිවසේ සිට ඒඑෆ්පී වාර්තාකරුට කියා තියෙනවා.
මේ කිල්වා කාසි සොයා ගනු ලැබුවේ ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ රාජකීය ගුවන් හමුදාවේ රේඩාර් කි‍්‍රයාකරුවකු වූ මෝරී අයිසෙන්බර්ග් විසින් දෙවන ලෝක යුද සමයේයි. පැසිපික් සාගරයේ යුද ගිනි ඇවිලෙද්දී ඔහු ඒ වෙස්ල්ස් දූපතේ සේවයට රඳවා තිබුණා.
ඔහුට එහිදී කාසි නවයක් හමු වුණා, මුහුදු වෙරළෙදි. එයින් පහක් අපි‍්‍රකානු තඹ කාසි. හතරක් යුරෝපයෙන් ආ ලන්දේසි කාසි. ඒවා හුඟක් පැරණි ඒවා නෙවෙයි.
අයිසන්බර්ග් ඒවා පසුව විකුණන්නට හැදුවත් ඒක හරි ගියේ නැහැ. පසුව ඒ අදහස අත්හැර දැමූ ඔහු ඒවා අමතක කර දැමුවා. වසර කීපයකට නැවත ඔහුට ඒවා මතක් වුණා. ඒ වතාවේ ඔහු ඒ කාසි කෞතුකාගාරයකට යැව්වා හඳුනා ගැනීම පිණිස. ඒ 1979දියි. ඒ සමග ඔහු ඒවා තමන්ට හමු වූ තැන ලකුණු කළ සිතියමකුත් ඇඳලා යැව්වා.
දැන් මේ කාසි ගැන විවිධ මත පළ වී ඇති බව මැකින්ටොෂ් කියනවා. එක් මතයක් තමා මුහුදුබත් වූ නැවකින් වෙරළට ගසා ගෙන ඒවා කියන එක.
මේ කාසි මධ්‍යකාලීන යුගයේ පැවති කිල්වා නම් සුල්තානා රාජ්‍යයට අයත් ඒවා ලෙසයි, හඳුනා ගෙන තියෙන්නෙ. ඒ අනුව උතුරු ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ මේ ප‍්‍රදේශයට මැදපෙරදිගින් හා අපි‍්‍රකාවෙන් නාවිකයන් මෙහි පැමිණි ඇති බව මේ කාසි මගින් සනාථ වෙනවා.
තවත් මතයකට අනුව මේවා මේ වෙරළට ගෙනාවේ මුහුදු බත්වුණු නැවකින් දිවි ගලවා ගත් ඉන්දුනීසියානුවකු විසින්. ඔහු ජීවිතයේ ඉතිරි කාලය ඕස්ටේ‍්‍රලියාව අසල වෙස්ල්ස් දූපතේ ගෙවූ අයෙක්.
වාර්තා ගත වී තිබෙන ආකාරයට යුරෝපීය සේලරුවන් ඕස්ටේ‍්‍රලියානු වෙරළට මුලින්ම ගොඩ බැස ඇත්තේ 16වන සියවසේදියි. ඒත් ඔවුන් අතින් ඒ බිමෙහි ජනපද බිහිවුණේ නැහැ. 1770 දී කපිතාන් කුක් එරට අද සිඞ්නි ලෙසින් හැඳින්වෙන ප‍්‍රදේශයේ බොටනි බොක්කට ගොඩ බට පසුවයි, බි‍්‍රතාන්‍යය විසින් එහි අයිතිය තහවුරු කර ගෙන ජනාවාස පිහිටවනු ලැබුවේ.
මෙම කාසි දැනට හඳුනා ගෙන ඇති පරිදි ඒවා මධ්‍යකාලීන යුගයේ සුල්තාන්වරයකුගේ රාජ්‍යයකට අයත් ඒවා ලෙසයි දක්වා ඇත්තේ. කිල්වා (Kilwa) නමින් හැඳින්වුණු ඒ රාජ්‍යය එදා තිබුණේ වර්තමානයේ ටැන්සානියාව පිහිටි ප‍්‍රදේශයේයි. මේ අනුව උතුරු ඕස්ටේ‍්‍රලියාවට මැදපෙරදිග හා අපි‍්‍රකාව වැනි රාජ්‍යවල සිට සේලරුවන් පැමිණි බවයි, මෙයින් සිතා ගත හැක්කේ.
මෑතදී මහාචාර්ය මැකින්ටොෂ් ‘ඕස්ටේ‍්‍රලියානු ජනශ‍්‍රැති’ සඟරාවකට ලිපියක් ලියමින් සඳහන් කළේ කිල්වා වෙළඳුන් ඒ කාලයේ ඕස්ටේ‍්‍රලියාවට ආවා නම් නියත වශයෙන් ම පෘතුගීසින්ගේ ආගමනයත් ඒ කාලයේ ම සිදු වෙන්නට ඇතැයි කියායි.
මහාචාර්යවරයා එසේ සඳහන් කරන්නේ ඒ කාලයේ කිල්වාවල සිට නැගෙනහිර අපි‍්‍රකාව හරහා ඕමාන්වලටත් එතැනින් ඉන්දියාවටත්, ඊළඟට මැලේසියාවටත්, එතැනින් ඕස්ටේ‍්‍රලියාව ආසන්නයේ පිහිටි ඉන්දුනීසියාවටත් යන මුහුදු මාර්ගයක් තිබුණු නිසයි. මේ මාර්ගයේ මුහුදු ගමන් සිදුවන්නට ඇත්තේ මෙයින් වසර 1500 කට හෝ ඊටත් වසර සිය ගණනකට හෝ පෙර විය යුතුයි කියලයි ඔහු කියන්නේ.
මේ පැරණි කාසි හමු වුණේ වෙස්ල්ස් දූපත්වල වෙරළකින්. ඒවා අයත් වන්නේ ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ උතුරු ප‍්‍රාන්තයටයි. එය දෙවන ලෝක යුද්ධයේ වැදගත් සිදුවීම්වලට පාදක වූ තැනක්.
මහාචාර්ය මැකින්ටොෂ් කීවේ ඔහුගේ කණ්ඩායමේ වැඩි දෙනෙකු සිතන්නේ මේ කාසි මුහුදුබත් වූ නැවකින් වෙරළට ගසා ගෙන එන්නට ඇති බවයි. ‘ඒත් අපි මෙහිදී අනෙක් අදහස් ගැනත් සොයන එක නවත්තන්නේ නැහැ.’ ඔහු කියනවා.
මහාචාර්යවරයා කියනවා, එක පැහැදිලි කිරීමකට අනුව සිය නැව මුහුදුබත් වීම හේතුවෙන් වෙසලස් දූපතට ඇවිත් දිවි රැක ගෙන එහි ජීවත්වූ ඉන්දුනීසියානුවකු මේ කාසි මේ දූපතට ගේන්නට ඇතැයි කියෙවෙනවා. මහාචාර්ය මැකින්ටොෂ් කීවා පසුගිය ජූලි මාසයේ දී ඔහු මේ කාසි හමු වූ තැනට ගිය බව. ඔහු ඉතා වෙහෙස වී සොයා බැලූවා තවත් කාසි ඒ පාළු කටුක ප‍්‍රදේශයේ ඇතිද කියා.
‘පසුගිය වසර කීපය තුළම අප උත්සාහ කළේ නැගෙනහිර අපි‍්‍රකාවේ සිට උතුරු ඕස්ටේ‍්‍රලියාව තෙක් මේ කාසි පැමිණි කෙසේ ද යන්න හා බැඳුණු මතවාද එක් රැස් කරන්නයි. අප එහි ගොස් විමසුම් කළේත් ඒ අරමුණ ඇතුවයි.’ ඔහු කියනවා.
ඒ ගමනේදී තමයි, පර්යේෂකයන්ට සොයා ගත හැකි වුණේ ඇබොරිජිනල් ලෙන් චිත‍්‍ර. ඒවායේ ප‍්‍රබල සාක්ෂියක් මුහුදුබත් වූ නැවක් ගැන. ඒක ඒ දූපත්වලට ඔබ්බෙන් වූ මූදේ ඇති අනතුරුදායක ගල්පර ගැන අනතුරු ඇඟවීමක් වැනි දෙයක් නෙවෙයි. ඒ චිත‍්‍රයේ තියෙනවා ගිළුණු බෝට්ටුවකට අයිති අඩි හයක විතර ලී කැබැල්ලක්.
මහාචාර්ය මැකින්ටොෂ් ඉල්ලීමක් කළා ස්වදේශිකයන්ගෙන් ඔවුන්ට හඳුනාගත හැකිද කියා, ඒ ලී කැබැල්ල අයිති නැව කොයි ආකාරයේ එකක්ද යන්න. ඒ වගේ ම විමසා බැලූවා ඇබොරිජිනල් නොවන වෙනත් අය කළු හෝ සුදු හෝ මිනිසුන් එහි ආ බවට ඔවුන් අතර පවතින පැරණි කතාන්තර ගැන.
තවමත් මේ අබිරහස විසඳී නැහැ.
‘අපට දැන ගන්න ලැබුණු විදියට මේ කාසි නැගෙනහිර අපි‍්‍රකාව අවට වසර සිය ගණනක් තිස්සේ හුවමාරු වුනත් ඒ ප‍්‍රදේශයෙන් පිටට ඒවායේ වටිනාකමක් තිබුණේ නෑ. ඒවගේම මේ වර්ගයේ අනෙක් කාසි සිම්බාබ්වේ හා ඕමාන් යන රටවල විතරමයි භාවිතා වෙලා තියෙන්නෙ.’ මහාචාර්යවරයා කියනවා.
‘ඒ වගේ ම උතුරු ඕස්ටේ‍්‍රලියාවෙන් හැරුණු විට ලෝකයේ වෙනත් කිසිම රටකින් මේ කාසි මෙතෙක් හමුවෙලා නැහැ. ඒක ඉතාමත් අසාමාන්‍ය දෙයක්. ඒකයි හැම දෙනාම විමතියට පත්වෙලා ඉන්නෙ.’ ඔහු අවාසන වශයෙන් කියනවා.
ඕස්ටේ‍්‍රලියානු විද්‍යාඥයකු හා ඇමරිකාවේ ඉන්ඩියානා විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචර්යවරයකු වූ ඉයන් මැකින්ටොෂ් ඒ තඹ කාසි හමු වූ තැන පෙන්වමින්.
ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ ලිඛිත ඉතිහාසයෙන්
ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ ආදීමයන් ලෙස සැලකෙන ඇබොරිජින්වරුන් එහි පැමිණ ඇත්තේ වසර 40,000ත් 60,000ත් අතර කාලයේදී මලයා අර්ධද්වීපයෙන්.
කෙසේවෙතත්, දැනට දන්නා පරිදි විදෙස් රටකින්, විශේෂයෙන් යුරෝපයෙන්, පැමිණි අයකු එරටට ගොඩ බැස්සේ කි‍්‍රස්තු වර්ෂ 1606දීයි. ඒ ලන්දේසි ජාතික නාවිකයකු වූ විලෙම් ජැන්ස්සූන්. පසුව 17 සියවසේ දී තවත් ලන්දේසි නැවියන් එරටට ආ අතර ඔවුන් විසින් ඕස්ටේ‍්‍රලියාව ‘නව ඕලන්දය’ කියාද නම් කරනු ලැබුවා.
ඉන්පසු 1770 දී බි‍්‍රතාන්‍ය ගවේශකයකු වූ ජේම්ස් කුක් ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ නැගෙනහිර වෙරළට ගොඩ බැස්සා. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, 1778 ජනවාරියේ දී, බොටනි බොක්ක ආශි‍්‍රතව ප‍්‍රථම වරට නිල වශයෙන් බි‍්‍රතාන්‍යය විසින් ජනපදයක් පිහිටුවනු ලැබුවා. ඉන්පසු ඉදිරියට එළඹුණු සියවස තුළ ඒ මහාද්වීපය තුළ තවත් බි‍්‍රතාන්‍ය ජනපද ගණනාවක් පිහිටුවනු ලැබුවා.
මේ අනුව ස්වදේශික ඕස්ටේ‍්‍රලියානු ජනගහනය කෙමෙන් අඩු වී යන්නට වුණා. ඒ ප‍්‍රධාන වශයෙන් බි‍්‍රතාන්‍ය ජානපදිකයන් හා ඇති වූ ගැටුම් නිසයි. ඒ හැරෙන්නට ඔවුන් යුරෝපයෙන් ගෙනා විවිධ ලෙඩ රෝග නිසාත් එරට ස්වදේශිකයන් මියගියා.
පසුගිය ලෝක මහා සංග‍්‍රාම දෙකේදීම ඕස්ටේ‍්‍රලියාව බි‍්‍රතාන්‍යයට සහය දැක්වුවා.
2 Comments
great !
ReplyDeleteහැබැයි අර උඩ තිබ්බ කාසිවල නම් තිබ්බේ පැහැදිලි අරාබි අකුරු
ReplyDelete