මල් කැකුළු

තාක්ෂණයේ පෙරළිකාර නව සොයා ගැනීමක් නිසා අහස් කුස සිසාරා යන මැඳුරු නුදුරු අනාගතයේ දී දැන් මෙන් දෙගුණයක් උසින් තැනීමට හැකි වෙතැයි විද්‍යාඥයන් කියනවා.

මෙයට හේතු වී ඇත්තේ සුපිරි සවි ඇති කාබන් තන්තුවලින් තැනුනු රැහැනක් අලූතින් නිර්මාණය කිරීමට විද්‍යාඥයන්ට හැකි වීමයි.

දැනට මෙවන් උස ඇති විදුලි සෝපානවලට භාවිත කරනු ලබන්නේ වැඩිම සවිමත් බවත් ඇති වානේ කේබලයි. ඒ කේබලවල ශක්තිය අනුව උපරිම උස දැන් ඉදි කරන ගොඩනැගිලි ලබා තියෙනවා.

දැනට භාවිතයේ පවතින කේබලයට වඩා බොහෝ සේ සවිමත් මේ නව කේබලය නිර්මාණය කිරීමේ ගෞරවය හිමි කර ගෙන ඇත්තේ පින්ලන්ත සෝපාන නිෂ්පාදන ආයතනයක් වූ කෝන් (Kone) සමාගමයි. මේ නව කේබලය නිසා විදුලි සෝපානයක් එකවරම කිලෝමීටරයක් ඉහළට එසවිය හැකියි. එය අද ඇති ලොව උසම ගොඩනැගිල්ල වූ මීටර 828ක් (අඩි 2,716ක්) උස ඩුබායිහී බර්ජ් ඛලීෆාවට වඩා උසයි.

කාබන් තන්තු රැහැන් නිපදෙව්වාට පසු සැතැපුමකට වැඩි උසැති ගොඩනැගිලි ඉදි කිරීමේ සිහිනය සැබෑ වනු ඇති. එය දැනට භාවිත කෙරෙන වානේ කේබලවලට වඩා සැහැල්ලූයි. ඒත් සෝපානයක් වැඩි උසකට ඔසවන්න එයට පුළුවන්.

ලෝකයේ වඩාත් ගනකම අඩු අත් ඔරලෝසුව දැන් නිපදවා තියෙනවා. ‘සීඑස්ටී -01’ (SCT -01) යනුවෙන් නම් කර ඇති මේ අත් ඔරලෝසුවේ ගනකම මිලිමීටර 0.8ක්! තනි පටියට තනා ඇති මෙය නැමෙනසුලූ වානේ පටියකින්. එය ඔබේ අතේ ප‍්‍රමාණයට නවා හැඩ කර ගෙන වළල්ලක් මෙන් පලඳින්න පුළුවන්.

ක්‍රෙඩිට් කාඞ් එකකටත් වඩා තුනී මේ අත් ඔරලෝසුවේ වේලාව දැක්වෙන්නේ ඉලෙක්ට්‍රොනික තීන්ත (E-ink) වලින්. ‘කින්ඞ්ල්’ (Kindle) ඉලෙක්ට්‍රොනික පොත සඳහා යොදා ගත් තාක්ෂණයම තමයි, මෙයටත් යොදා ගෙන ඇත්තේ.

එහි ඇති ඉලෙක්ට්‍රොනික කොටසත් මිමී 0.5කට වඩා ගනකම නැහැ. අවශ්‍යතාව අනුව හැඩ ගැසිය හැකි උපාංගයක්! ඊට බලය සපයන්නේ ‘තිනර්ජි මයික්‍රො සෙල් එනර්ජි බැටරිය’කින්. එයට විදුලිය ආරෝපණය කරන්න කාලය අවශ්‍ය වන්නේ මිනිත්තු 10යි. එය මාසයක කාලයකට ප‍්‍රමාණවත්! එය 10,000 වාරයක් ආරෝපණය කරන්න පුළුවන්. ඒ අත් ඔරලෝසුවේ ආයුකාලය වූ අවුරුදු 15ට ඒ බැටරිය ප‍්‍රමාණවත්!

මේ සීඑස්ටී -01 (CST-01) අත් ඔරලෝසුව නිපදවා ඇත්තේ ඇමරිකාවේ චිකාගෝ නුවර ‘සෙන්ට‍්‍රල් ස්ටෑන්ඩර්ඞ් ටයිමිං’ සමාගමයි. ක්‍රෙඩිට් කාඞ් පතකටත් වඩා තුනියි. එහි වේලාව දක්වන්නේ ඉලෙක්ට්‍රොනික් තීන්ත යෙදූ ක‍්‍රමයකටයි.

මේ පොසොන් සමයයි. බුදු සමය ලංකාවට පැමිණීමත් සමග මෙහි එතෙක් පැවති සංස්කෘතියෙහි වෙනසක් ඇති වුණා පමණක් නොව එය නව සංස්කෘතියක් දක්වා දියුණු වුණා. ඒ අනුව අපේ අප බස රැස දෙස ලොකු පිබිදීමකට ලක් වුණා. පොසොන් සමයේ දී අප සමරන්නේ එයයි. පොසොන් බැති ගීවලට පදනම වන්නේ ද එයයි. කලකට පෙර අමුතු ආරක පොසොන් බැති ගීයක් අසන්නට ලැබුණා. සරල බස් වහරින් පරිසර වැනුමක් සමග ඇසුණු ඒ බැති ගීය අපේ මහා ගාන්ධර්වයා වූ අමරදේවයන්ගේ හඬින් ගැයුණක්.

තැපැල් කටයුතුවලට නියමුවන් රහිත ‘ඩ්‍රෝන යානා’ යොදා ගන්න දැන් සූදානම්! තැපැලෙන් ලියුම් විතරක් නෙවෙයි හදිසි ඖෂධ වර්ග හා අමතර කොටස් ආදිය කඩිනමින් ගෙන යාමත් කරන්න පුළුවන්.

සිලිකන් වැලි හී පිහිටි මැටර්නෙට් ආයතනය දැනටමත් ඩ්‍රෝන ජාලයක් ආරම්භ කර තියෙනවා හයිටි රාජ්‍යය හා ඩොමිනිකන් ජනරජය අතර.

ඒ දෙරට අතර සැතැපුම් හයක දුර කිලෝග‍්‍රෑම් 2ක බරක් ගෙන යාමට එයට පුළුවන්.

දැන් ඒ ආයතනය සැලසුම් කරන්නේ මේ බෙදා හැරීමේ ක‍්‍රමය ලෝක ව්‍යාප්ත කරන්නයි. ඩ්‍රෝන යානා ජාලයක් ඇති කර ලොව පුරා ලියුම්, ඖෂධ හා ඩ්‍රෝන යානා පියාසර කරවීමට පියසැරි මාර්ග පද්ධතියක් ඇති කරන්නයි. පියාසර කරන ඒවා ස්වයංකී‍්‍රයව බිම සිට දුරස්ථව මෙහෙය වන්නයි.

ඩ්‍රෝන තැපැල් සේවය කි‍්‍රයාත්මක වන්නේ මෙහෙමයි. මෙහි ඇත්තේ ඒ ඩ්‍රෝන යානාවක් ඒ සඳහා තනා ඇති විශේෂ කනුවකට පාර්සලයක් බාර දෙන ආකාරයයි. මෙම සේවාව ඖෂධ හා වෙනත් සැපැයුම් බෙදා හරින්නට අනාගතයේ යොදා ගන්නට ඒ ඇමරිකානු සමාගම බලාපොරොත්තු වෙනවා.

අන්තර්ජාලයට පිවිසි නොහැකි දුර පළාත්වල සිටින අයට ඒ සඳහා යොදා ගත හැකි ලාබදායී ක‍්‍රමයක් ගූගල් ආයතනය අත්හදා බැලීමක් ලෙස ආරම්භ කර තියෙනවා. චන්ද්‍රිකා වෙනුවට බැලූන් යොදා ගන්නා මේ නව ක‍්‍රමය මුල්වරට ආරම්භ කර ඇත්තේ නවසීලන්තයෙන්.

බැලූන 30ක් ඇතුළත් මේ නව ව්‍යාපෘතිය හඳුන්වා දී ඇත්තේ ‘ප්‍රොජෙක්ට් ලූන්’ (Project Loon) කියායි. මේ සඳහා අන්තර්ජාල දැවැන්තයා විසින් මේ සුපිරි පීඩන බැලූන පෙළ සැතැපුම් 12ක් ඉහළ අහසේ රඳවා තියෙනවා. ඒ අහස් යානා යන උස මෙන් දෙගුණයක් ඉහළ අහසේයි.

පරිසර සුමිතුරු යානයක් ලෙස සැලකෙන මේ නව නිපැයුම ඔබට සිහිපත් කරන්නේ මීට වසර දෙසීයකට පමණ ඉහත, එනම් 1817 දී, කාල් ඩ්‍රේයස් (Karl Drais) නම් වතු හිමිකරුවා සිය වතුවල සංචාරය කරන්නට තනා ගෙන තිබූ හොබි හෝස් නම් බයිසිකරලයට සමාන ගමන් යන්ත‍්‍රයයි.

‘ෆ්ලිට්ස් බයික්’ (Fliz bike) යනුවෙන් හඳුන්වා ඇති මේ නව යානයත් ඒ පැරණි හොබි හෝස් යානයට සමාන වුනත් මෙහි පාපැදි හෝ අසුනක් හෝ නැහැ. ඒ වෙනුවට ඇත්තේ ඔබේ සිරුර දරා සිටිය හැකි ‘ධාරණයක්’ පමණයි.

මෙහි බයිසිකල් රාමුව හරිම අමුතුයි. කලින් බයිසිකල්වල තිබූ වාඩි වෙන අසුන පැදි කට්ටලය මෙහි නැහැ. ඒ වෙනුවට තියෙන්නෙ බඳ පටියක්.

නස්රුදින්ට මඟුල් ගෙදරකට යන්න ඇරයුමක් ලැබුණා. ඒ රටේ සිරිතක් තමයි, ගෙදරකට ගොඩ වෙන කොට සෙරෙප්පු දෙක දොරකඩ තියල ඇතුළු වෙන එක.

ඒත් කලින් වතාවෙ ඒ ගෙදරදි ඔහුගෙ සෙරෙප්පු දෙක හොරු ගත්තා නස්රුදින්ට හොඳට මතක තිබුණා. ඒ හින්දා ඔහු කල්පනා කළා සෙරෙප්පු දෙක ඒ ගෙදර දොරකඩ නොතියා යන්න.

එහෙම කල්පනා කරලා ඔහු ඒවා ඔහුගේ කබායේ ඇතුළු පැත්තේ තිබුණු සාක්කුවේ දමා ගත්තා.

”මොකක්ද ඔහෙගෙ ඔය සාක්කුවෙ තියෙන්නෙ? පොතක්ද?” ගෙහිමියා ඇහුවෙ නස්රුදින්ගෙ කබාය ටිකක් ඉස්සිලා තිබුණු හින්දයි.

”ඔව්” කියූ නස්රුදින්, ‘මේ මිනිහ හදන්නේ මගේ මේ සපත්තුවලටත් අනින්න වගෙයි’ කියල හිතලා, ”දන්නේ නැද්ද? මං ඉතින් හුඟක් කියවන මිනිහෙක් නෙ” කියල හඬ නඟලා කිව්වා.

”මොකක්ද ඔය පොත?” ගෙහිමියා ඇහුවා.

‘මල් කැකුළු’වල සිදු වූ විරාමය...
අපේ පරිගණකත් අපත් හදිසියේ ම එක විට රෝගී වීම හේතුවෙන් ‘මල් කැකුළු’ වලට විරාමයක් දීමට අපට සිදු වුණා. අද පටන් යළිත් සුපුරුදු පරිදි ඉදිරියට නවාංග ඔබ වෙත නොකඩවා ඉදිරිපත් කිරීමට අප බලාපොරොත්තු වෙනවා. - ‘මල් කැකුළු’ සංස්කාරක

ඔබේ ජනෙල් රෙද්දට ආයුබෝවන් කියන්න කාලයක් ළඟ එනවා!

දුර සිට බොත්තමක් එබීමෙන් ජනේලයේ වීදුරුව අඳුරු කර ගන්න එවිට ඔබට ම පුළුවන්. ඇඳෙන් නැඟිටලා ගිහින් ජනෙල් තිරය වහන්න තවදුරටත් වද වෙන්න ඕනෙ නැහැ.

විද්‍යාඥයන් මේ සඳහා නව තාක්ෂණයෙන් පිළියමක් යොදා තියෙනවා. මේ ක‍්‍රමයෙන් ඔබේ කැමත්තට අනුව ජනේලය ආවරණය කර ගන්න පහසුවෙන් ම පුළුවන්.

අඟහරු මත තවමත් ගවේෂණයෙහි යෙදෙන කියුරියෝසිටි හෙවත් ‘කුතුහලයා’ එහි නව මසක් තිස්සේ කළ ගමන මිනිත්තුවක වීඩියෝවකට කැටි කොට ඔබට දැන් දැක ගැනීමට පුළුවන්.

මෙම විස්මිත වීඩියෝ පටිය තනා ඇත්තේ ඇමරිකාවේ මිචිගන්වල ග්රෑන්ඞ් රැපිඞ්ස්හී කාල් සැන්ෆෝඞ් විසින්. ඔහුත් මෙවැන්නක් නිපද වූ පළමු වැනි වතාව මෙයයි.

ඔහු කියුරියෝසිටි වෙබ් අඩවියෙන් තමයි, මේ සඳහා අවශ්‍ය මූලික රූප රාමු ලබා ගෙන ඇත්තේ. කියුරියෝසිටි රෝවරයේ ඉදිරිපස වම් පැත්තේ ඇති හැස්කැම් කැමරාවෙන් ලබා ගත් ඒ රූප එම්පීඊජී (MPEG) සංරූපයක් බවට හරවා ගත්තා. ඒක තමා විනාඩියක (තත්පර 60ක) වීඩියෝවක් ලෙස ගිය සතියේ යූටියුබ් එකට මුදා හැරියේ.

ඒ වීඩියෝව ඇරඹෙන්නේ කියුරියෝසිටි රෝවරයේ මේ දැවැන්ත සෙවණැල්ලෙන්.